ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ – ΕΚΛΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ – ΕΚΛΟΓΕΣ – ΕΚΛΟΓΕΙΣ – ΕΚΛΟΓΙΜΟΙ 1. Χρόνος διενέργειας των εκλογών Οι εκλογές για την ανάδειξη των δημοτικών αρχών της νέας δημοτικής περιόδου που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2024 και λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2028, θα γίνουν την Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2023
. 43 Στις εκλογές αυτές ψηφίζουμε για την ανάδειξη: • δημάρχων, • δημοτικών συμβούλων, • συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό ίσο και άνω των διακοσίων ενός (201) κατοίκων, • προέδρων δημοτικών κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό έως και διακόσιους (200) κατοίκους. Η ψηφοφορία θα αρχίσει την 7η πρωινή και θα λήξει την 7η βραδινή της ίδιας ημέρας.44 Σε περίπτωση επανάληψης της ψηφοφορίας, αυτή θα διεξαχθεί την επόμενη Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023, 45 με ίδια ώρα έναρξης και λήξης. Σε περίπτωση που η ψηφοφορία δεν διεξαχθεί για οποιοδήποτε λόγο σε ένα δήμο ή σε ένα ή περισσότερα εκλογικά τμήματα, θα λάβει χώρα την Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 2023 ή την Τετάρτη 18 Οκτωβρίου 2021, αντίστοιχα. 46 43 Άρθρο 5, παρ. 5, του ν.4804/2021. 44 Άρθρο 50, παρ. 1 του πδ 26/2012. 45 Άρθρα 25, παρ. 1 του ν.4804/2021. Επίσης, η επαναληπτική ψηφοφορία διεξάγεται στα ίδια εκλογικά τμήματα, με τις ίδιες εφορευτικές επιτροπές, τους ίδιους αντιπροσώπους της δικαστικής αρχής και τους ίδιους εφόρους αντιπροσώπων (άρθρο 25, παρ. 7 του ν.4804/2021). 46 Άρθρο 5, παρ. 3 του ν.4804/2021. 27 2. Εκλογείς και Εκλόγιμοι 2.1 Εκλογικό δικαίωμα Δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές έχουν:47 α. όλοι οι δημότες του δήμου που σωρευτικά: - έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους,48 δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 31 Δεκεμβρίου 2006, 49 - είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο του δήμου.50 β. οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά που σωρευτικά: - κατοικούν στην Ελλάδα, - έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους, δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 31 Δεκεμβρίου 2006, - είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους51 του δήμου όπου κατοικούν, μέχρι και τις 30 Ιουνίου 2023. Στερούνται του δικαιώματος του εκλέγειν52 στις δημοτικές εκλογές όσοι εκ των ανωτέρω: 47 Άρθρο 6, παρ. 1 ν.4804/2021. 48 Άρθρα 1 και 5 του ν.4406/2016 (Α΄133). 49 Άρθρο 4, παρ. 2 του π.δ.26/ 2012. 50 Άρθρο 7, παρ. 1 του ν.4804/2021. Η καθόλου διαδικασία κατάρτισης των εκλογικών καταλόγων, περιλαμβανομένης και εκείνης της καταχώρισης μεταβολών, διαγραφών, καθώς και της τακτής, ανά δίμηνο, αναθεώρησής τους, οριοθετείται στο π.δ.26/2012, που εμπεριέχει τη νομοθεσία για την εκλογή βουλευτών (άρθρα 7 έως και 26). Σημειώνεται ότι κατά τη ρητή πρόβλεψη του άρθρου 8, παρ. 1 του ν.4804/2021, οι εκλογικοί κατάλογοι, που ισχύουν για την εκλογή βουλευτών, ισχύουν και για τις εκλογές των δημοτικών αρχών, των συμβουλίων των δημοτικών κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό άνω των διακοσίων (200) κατοίκων και των προέδρων των δημοτών κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό έως διακοσίων (200) κατοίκων. 51 Άρθρα 8, παρ. 3 του ν.4804/2021 52 Άρθρο 71, παρ. 2 του ν.4804/2021 και άρθρο 5 του π.δ.26/2012. 28 α) βρίσκονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση και για όσο χρόνο διαρκεί αυτή53 . β) καταδικάζονται αμετάκλητα: βα) σε κάθειρξη για τα αδικήματα των κεφαλαίων 1-6 του Δεύτερου Βιβλίου του Ποινικού Κώδικα54 ή ββ) σε οποιαδήποτε ποινή για εγκλήματα του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα55 που επισείουν την ποινή της ισόβιας κάθειρξης ή βγ) σε ισόβια κάθειρξη για κάθε άλλο αδίκημα. Η αποστέρηση του δικαιώματος του εκλέγειν, σύμφωνα με την περίπτωση β (ήτοι, βα- βγ) ισχύει για τη χρονική διάρκεια της επιβληθείσας ποινής. Το χρονικό διάστημα αποστέρησης του δικαιώματος του εκλέγειν υπολογίζεται από την επομένη της ημέρας, κατά την οποία η καταδικαστική απόφαση καθίσταται αμετάκλητη. Η έκτιση ή μη της ποινής ή η παραγραφή αυτής δεν ασκεί επιρροή στον υπολογισμό του ανωτέρω χρονικού διαστήματος. Οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια πρέπει να έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και να μην έχουν στερηθεί από αυτό και σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους μέλους καταγωγής τους.56 Επίσης, δεν έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι οι ομογενείς, οι νόμιμα διαμένοντες υπήκοοι τρίτων χωρών57 και οι πολίτες χωρών της ΕΖΕΣ,58 καθώς είχαν κριθεί ως αντισυνταγματικές59 οι διατάξεις των άρθρων 14 και επ. του ν.3838/2010 και, ακολούθως, καταργήθηκαν με το ν.4244/2014 (Α’ 60). 53 Άρθρα 1666 έως και 1688 Αστικού Κώδικα (πδ 456/1984, Α’ 164). 54 Ποινικός Κώδικας, ν.4619/2019, Α’ 95. 55 Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας, ν.2287/1995, Α’ 95 56 Άρθρο 3 του π.δ. 133/1997 (Α΄121). 57 Μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου στις 31.12.2020 από την ΕΕ δεν περιλαμβάνεται στο κράτη- μέλη της ΕΕ. 58 Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών αποτελούμενη από τις χώρες: Ελβετία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία. 59 Βλ. ΣτΕ ολ. 460/2013. 29 2.2 Εκλογείς Ειδικότερα, για καθεμιά από τις παρακάτω περιπτώσεις ανάδειξης δημοτικών αρχών, ψηφίζουν: • για δήμαρχο και δημοτικούς συμβούλους: όλοι οι δημότες εκλογείς, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του δήμου και οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του δήμου όπου κατοικούν.60 • για συμβούλους των δημοτικών κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό ίσο ή άνω των διακοσίων ενός (201) κατοίκων και για προέδρους των δημοτικών κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό έως και διακόσιους (200) κατοίκους μόνο οι δημότες εκλογείς που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους της οικείας δημοτικής κοινότητας και οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της οικείας δημοτικής κοινότητας του δήμου όπου κατοικούν. 61 60 Άρθρα 6, παρ. 2 και 7, παρ. 1 του ν.4804/2021. 61 Άρθρο 7, παρ. 2, β’ εδάφιο του ν.4804/2021. 30 2.3 Άσκηση εκλογικού δικαιώματος Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική. Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται:62 - Οι κάτοικοι του εξωτερικού, - Όσοι έχουν υπερβεί το 70ο έτος της ηλικίας τους, - Όσοι διαμένουν την ημέρα της ψηφοφορίας σε απόσταση μεγαλύτερη από 200 χιλιόμετρα από το εκλογικό τμήμα όπου ψηφίζουν. Στις δημοτικές εκλογές δεν συντάσσονται εκλογικοί κατάλογοι: • Ελλήνων κατοίκων του εξωτερικού63 • ετεροδημοτών64 • κρατουμένων65 • ναυτικών66 και επομένως οι ανωτέρω μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα αποκλειστικά και μόνο στο δήμο όπου είναι δημότες. 2.4 Εκλόγιμοι α. Για το αξίωμα του δημάρχου έχουν δικαίωμα να θέσουν υποψηφιότητα:67 62 Άρθρο 7, παρ. 2 του ν.4804/2021. 63 Άρθρο 1,παρ. 1 του ν.4648/ 2019 (Α’ 205). 64 Άρθρο 2, παρ. 1 του ν.3146/2003 (Α’ 125), όπως έχει κωδικοποιηθεί με το άρθρο 95 του π.δ.26/2012. 65 Σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις του άρθρου 5 του Σωφρονιστικού Κώδικα (ν.2776/1999, Α’ 291), όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 6 του ν.4985/2022 (Α’ 203) οι κρατούμενοι ψηφίζουν μόνο κατά τις βουλευτικές εκλογές και τις εκλογές για την ανάδειξη των Ελλήνων ευρωβουλευτών. 66 Σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις του άρθρου 5, παρ. 10 του ν.2623/1998 (Α’ 139), όπως αυτές έχουν κωδικοποιηθεί στο άρθρο 27, παρ. 7 του π.δ.26/2012, οι ναυτικοί ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στις βουλευτικές εκλογές, στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στα δημοψηφίσματα. 67 Άρθρο 9, παρ. 1 του ν.4804/2021. 31 • οι Έλληνες πολίτες που είναι: α) δημότες του οικείου δήμου, β) έχουν την ικανότητα του εκλέγειν68 και γ) έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους κατά την ημέρα διενέργειας των εκλογών, δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 7 Οκτωβρίου 2002. • οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι: α) έχουν την ικανότητα του εκλέγειν, β) έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους κατά την ημέρα διενέργειας των εκλογών,69 δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 7 Οκτωβρίου 2002, και γ) δεν έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση έκπτωσης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι, σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους-μέλους καταγωγής τους. Σημειώνεται δε ότι σύμφωνα με το άρθρο 45 του ν.3421/2005 (Α’ 302) όσοι υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις για εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων, εφόσον υποβάλουν υποψηφιότητα για την εκλογή τους ως δήμαρχοι, απολύονται προσωρινά από αυτές την επομένη της υποβολής του συνδυασμού στην «Πύλη Δήλωσης Υποψηφιοτήτων» και αναβάλλεται η εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων. β. Για το αξίωμα του δημοτικού συμβούλου, 70 συμβούλου δημοτικής κοινότητας με μόνιμο πληθυσμό ίσο ή άνω των διακοσίων ενός (201) κατοίκων 71 και προέδρου δημοτικής κοινότητας με μόνιμο πληθυσμό έως και διακόσιους (200) κατοίκους 72 έχουν δικαίωμα να θέσουν υποψηφιότητα: • όλοι οι Έλληνες πολίτες που είναι: α) δημότες του δήμου, β) έχουν την ικανότητα του εκλέγειν και γ) έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους κατά την ημέρα διενέργειας των εκλογών, δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 7 Οκτωβρίου 2005. • οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι: α) έχουν την ικανότητα του εκλέγειν, β) έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους κατά την ημέρα διενέργειας των εκλογών, δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 7 Οκτωβρίου 68 Βλ. ανωτέρω στην ενότητα 2.1. 69 Άρθρο 9, παρ. 1β του ν.4804/2021. 70 Άρθρο 9, παρ. 2β του ν.4804/2021. 71 Άρθρο 9, παρ. 2β του ν.4804/2021. 72 Άρθρο 9, παρ. 2β του ν.4804/2021. 32 2005, και γ) δεν έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση έκπτωσης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι, σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους-μέλους καταγωγής τους. Έτσι, Δημότης Σουφλίου που είναι εγγεγραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους της Δημοτικής Κοινότητας Δαδιάς μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για σύμβουλος της Δημοτικής Κοινότητας Προβατώνος, αλλά θα ψηφίσει στην Δημοτική Κοινότητα Δαδιάς. 2.5 Μεταδημότευση λόγω υποψηφιότητας Υποψήφιοι δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι δημοτικής κοινότητας ή πρόεδροι δημοτικής κοινότητας που ενδιαφέρονται να θέσουν υποψηφιότητα σε δήμο άλλον από αυτόν στον οποίο είναι δημότες, μπορούν να μεταδημοτεύσουν όπως αναλύεται παρακάτω. Διευκρινίζεται, ωστόσο, ότι οι υποψήφιοι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέτουν υποψηφιότητα στο δήμο όπου κατοικούν και είναι εγγεγραμμένοι στον Ειδικό Εκλογικό Κατάλογο μέχρι την 30η Ιουνίου 2023.73 2.5Α. Μεταδημότευση σύμφωνα με τις πάγιες διατάξεις 74 Σύμφωνα με την πάγια νομοθεσία παρέχεται η δυνατότητα μεταδημότευσης στις ακόλουθες περιπτώσεις: α. διετούς, τουλάχιστον, μόνιμης κατοικίας στον δήμο όπου θέτει υποψηφιότητα, β. ένας εκ των συζύγων επιθυμεί να αποκτήσει τη δημοτικότητα του άλλου συζύγου, γ. ο/η πρώην σύζυγος, λόγω λύσεως του γάμου, επιθυμεί να αποκτήσει τη δημοτικότητα που είχε πριν το γάμο, 73 Υπ’ αριθμ. 38/απ77029/24.12.2018 (ΑΔΑ:6ΧΜΗ465ΧΘ7-ΜΜΑ) εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών (Διεύθυνση Εκλογών). 74 Άρθρο 15, παρ. 7 και 8 του ΚΔΚ.. 33 δ. ο συμβιών ή η συμβιούσα επιθυμεί να αποκτήσει τη δημοτικότητα του άλλου συμβιούντα (ισχύει μόνο για τα σύμφωνα συμβίωσης που διέπονται από τις διατάξεις του ν.4356/2015, Α’ 181), ε. ο πρώην συμβιών ή η πρώην συμβιούσα, λόγω λύσης του συμφώνου συμβίωσης, επιθυμεί να αποκτήσει τη δημοτικότητα που είχε πριν τη σύναψη του συμφώνου συμβίωσης,75 στ. ο ενήλικος αιτείται να αποκτήσει την αρχική δημοτικότητα που είχε ο ίδιος ή οι γονείς του (δυνατότητα, η οποία παρέχεται για μια μόνο φορά). Απαιτούμενα δικαιολογητικά • Αίτηση του ενδιαφερόμενου ή της ενδιαφερόμενης στον δήμο όπου επιθυμεί να μεταδημοτεύσει (για κάθε περίπτωση μεταδημότευσης). • Για τη μεταδημότευση λόγω διετούς μόνιμης κατοικίας απαιτείται συμπληρωματικά, βεβαίωση μόνιμης κατοικίας σύμφωνα με το άρθρο 279 του ΚΔΚ, από την οποία να προκύπτει η διετής μόνιμη εγκατάσταση του αιτούντος στην περιφέρεια του δήμου στον οποίο επιθυμεί να μεταδημοτεύσει. • Για τις άλλες περιπτώσεις μεταδημότευσης τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (δηλ. οι ληξιαρχικές πράξεις και τα πιστοποιητικά δημοτολογίου) προκύπτουν από το πληροφοριακό σύστημα «Μητρώο Πολιτών» και αναζητούνται αυτεπάγγελτα από τον αρμόδιο υπάλληλο του δημοτολογίου. Η αίτηση για τη μεταδημότευση πρέπει να έχει υποβληθεί μέχρι την 30η Αυγούστου 2023, μία μέρα δηλ. πριν την καταληκτική ημερομηνία υποβολής κατάθεσης των συνδυασμών στην Πύλη υποψηφιοτήτων. Σε όσες, όμως, περιπτώσεις η διαδικασία της μεταδημότευσης περαιωθεί μετά την 30η Ιουνίου 2023 -τελευταία ημέρα της Γ’ αναθεώρησης των εκλογικών καταλόγων βάσει των οποίων θα διενεργηθούν οι εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023 και στους οποίους θα έχουν περιληφθεί όλες οι μεταβολές, συμπεριλαμβανομένων των μεταδημοτεύσεων, που έγιναν μέχρι την ημερομηνία αυτή-, ο υποψήφιος δεν θα μπορεί να 75 Ισχύει μόνο για τα Σύμφωνα Συμβίωσης που διέπονται από τις διατάξεις του ν.4356/2015. 34 ψηφίσει στο δήμο όπου θέτει υποψηφιότητα76 αλλά στον δήμο όπου ήταν δημότης μέχρι και την 30η Ιουνίου 2023. Σε περίπτωση μεταδημότευσης εάν υπάρχουν ανήλικα τέκνα γίνεται εκ νέου προσδιορισμός της δημοτικότητάς τους με προσκόμιση υπεύθυνων δηλώσεων από τους δύο γονείς, ανεξάρτητα από την αιτία της μεταδημότευσης του γονέα και ανεξάρτητα από την υφιστάμενη δημοτικότητα των ανηλίκων. Η διαδικασία μεταδημότευσης μπορεί να διενεργηθεί και μέσω της ενιαίας ψηφιακής Πύλης της δημόσιας διοίκησης (gov.gr), καθώς και των ΚΕΠ77 2.5Β. Μεταδημότευση λόγω υποψηφιότητας Στις περιπτώσεις που δεν συντρέχει κάποιος από τους λόγους που αναφέρονται στην προηγούμενη ενότητα, οι υποψήφιοι μπορούν να μεταδημοτεύσουν προκειμένου να θέσουν υποψηφιότητα ως ακολούθως78: • στους δήμους των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης, 79 Έτσι, εγγεγραμμένος στο δημοτολόγιο του Δήμου Τρίπολης, Νομού Αρκαδίας, μπορεί να μεταδημοτεύσει στο Δήμο Δάφνης- Υμηττού, Νομού Αττικής, εφόσον θέσει υποψηφιότητα σε κάποιο από τα αιρετά αξιώματα του δήμου αυτού. • σε οποιοδήποτε δήμο νομού, εφόσον σήμερα είναι εγγεγραμμένοι σε δημοτολόγιο ή Μητρώο Αρρένων ή εκλογικό κατάλογο οποιουδήποτε άλλου δήμου του ίδιου νομού, 76 ΣτΕ 1071/2008. 77 Σχετ. η υπ’ αριθμ. 6297/3.4.2006 απόφαση του Υφυπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης & Αποκέντρωσης (Β’ 415) και η υπ’ αριθμ. ΔΙΑΔΠ/ Α1/13190/1.7.2002 απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης & Αποκέντρωσης (Β’ 896) 78 Άρθρο 8, παρ. 4 του ν. 4804/2021, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 104 του ν. 5003/2022 (Α’ 230) σε συνδυασμό με το άρθρο 16 του ΚΔΚ. 79 Δηλαδή οι Δήμοι της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης. 35 Έτσι, εγγεγραμμένος στο δημοτολόγιο του Δήμου Αλεξανδρούπολης, Νομού Έβρου, μπορεί να μεταδημοτεύσει στο Δήμο Σουφλίου του ίδιου νομού, εφόσον θέσει υποψηφιότητα σε κάποια από τα αιρετά αξιώματα του δήμου αυτού. • σε οποιοδήποτε δήμο νομού, εφόσον κατά το παρελθόν ήταν εγγεγραμμένο σε δημοτολόγιο ή Μητρώο Αρρένων ή εκλογικό κατάλογο οποιουδήποτε άλλου δήμου του ίδιου νομού, Έτσι, εγγεγραμμένος παλαιότερα στο δημοτολόγιο του Δήμου Αλεξανδρούπολης, Νομού Έβρου, και τώρα εγγεγραμμένος στο δημοτολόγιο του Δήμου Τρίπολης, Νομού Αρκαδίας, μπορεί να μεταδημοτεύσει, στο Δήμο Σουφλίου, Νομού Έβρου εφόσον θέσει υποψηφιότητα σε κάποια από τα αιρετά αξιώματα του δήμου αυτού. Όσοι ενδιαφέρονται να μεταδημοτεύσουν για να θέσουν υποψηφιότητα με βάση τα ανωτέρω, οφείλουν να υποβάλουν αίτηση για μεταδημότευση από την 1 η Αυγούστου 2023 μέχρι και την προηγούμενη ημέρα της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης των συνδυασμών, δηλ. μέχρι και την 30η Αυγούστου 2023. Απαιτούμενα δικαιολογητικά • Αίτηση του ενδιαφερόμενου ή της ενδιαφερόμενης στον δήμο όπου επιθυμεί να μεταδημοτεύσει. Στην αίτηση αυτή πρέπει να δηλώσει ρητά ότι θα θέσει υποψηφιότητα στον συγκεκριμένο δήμο και για το λόγο αυτό ζητά την εγγραφή του στο δημοτολόγιο. • Τα υπόλοιπα δικαιολογητικά (δηλ. οι ληξιαρχικές πράξεις και τα πιστοποιητικά δημοτολογίου) προκύπτουν από το πληροφοριακό σύστημα «Μητρώο Πολιτών» και αναζητούνται αυτεπάγγελτα από τον αρμόδιο υπάλληλο του δημοτολογίου. Εάν υπάρχουν ανήλικα τέκνα γίνεται εκ νέου προσδιορισμός της δημοτικότητάς τους με προσκόμιση υπεύθυνων δηλώσεων από τους δύο γονείς, ανεξάρτητα από την αιτία της μεταδημότευσης του γονέα και ανεξάρτητα από την υφιστάμενη δημοτικότητα των ανηλίκων. 36 Επισημαίνεται, επίσης, ότι η διαδικασία μεταδημότευσης μπορεί να διενεργηθεί και μέσω της ενιαίας ψηφιακής Πύλης της δημόσιας διοίκησης (gov.gr), καθώς και των ΚΕΠ.80 Οι δήμοι υποχρεούνται να προβούν άμεσα, μέχρι και την 30η Αυγούστου 2023, στη μεταδημότευση. Εφόσον αυτός που μεταδημότευσε ανακηρυχθεί υποψήφιος81 και ανεξάρτητα από το αν εκλεγεί ή όχι στο αξίωμα για το οποίο έθεσε υποψηφιότητα, παραμένει δημότης του δήμου στον οποίο μεταδημότευσε. Στην περίπτωση που δεν ανακηρυχθεί υποψήφιος, η απόφαση μεταδημότευσης παύει να ισχύει μετά την παρέλευση τριών (3) μηνών από την ανακήρυξη των συνδυασμών και των υποψηφίων,82 δηλαδή παύει να ισχύει από την 11η Δεκεμβρίου 2023. Η απώλεια της δημοτικότητας επέρχεται αυτοδικαίως, και ως εκ τούτου η σχετική απόφαση έχει διαπιστωτικό χαρακτήρα. Υπενθυμίζεται ότι όσοι υποψήφιοι μεταδημοτεύσουν με τη διαδικασία αυτή δεν δύνανται να ψηφίσουν στον δήμο, όπου θέτουν υποψηφιότητα, επειδή η διαδικασία της μεταδημότευσης διενεργείται μετά την 30η Ιουνίου 2023, τελευταία ημέρα της Γ’ αναθεώρησης των εκλογικών καταλόγων, στους οποίους έχουν περιληφθεί όλες οι μεταβολές, συμπεριλαμβανομένων των μεταδημοτεύσεων, που έγιναν μέχρι την ημερομηνία αυτή και βάσει των οποίων θα διενεργηθούν οι εκλογές της 8 ης Οκτωβρίου 2023. 83 Σημειώνεται ότι οι υποψήφιοι αυτοί μπορούν να ψηφίσουν για την ανάδειξη των νέων δημοτικών αρχών στο δήμο όπου ήταν δημότες μέχρι την 30η Ιουνίου 2023. 80 Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. οικ. 10784/14.3.2014 (Β’ 718) κοινή απόφαση Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΑΔΑ:ΒΙΞΡΝ-ΚΦ9) 81 Σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν. 4804/2021. 82 Άρθρο 16, παρ. 2 του ΚΔΚ. 83 ΣτΕ 1071/2008. 37 3. Κωλύματα εκλογιμότητας - Ασυμβίβαστα 3.1. Εισαγωγή – Νομοθετικές εξελίξεις Οι υποψήφιοι αιρετοί των δήμων (δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων ή πρόεδροι δημοτικών κοινοτήτων έως 200 κατοίκων) δεν πρέπει να ασκούν ή να αποδέχονται καθήκοντα που συνιστούν κώλυμα εκλογιμότητας με τη θέση του αιρετού αξιώματος. Η νόμιμη αιτία που επιβάλλει τη θέσπιση κωλύματος είναι η προστασία του δημοσίου συμφέροντος από τον επηρεασμό που είναι δυνατόν να ασκήσουν στο εκλογικό σώμα πρόσωπα, τα οποία κατέχουν δημόσια θέση και η αποφυγή της προπαρασκευής, με τον τρόπο αυτό, της σταδιοδρομίας τους ως αιρετών των δήμων. 84 Ακολούθως, επειδή οι σχετικές διατάξεις εισάγουν περιορισμό του πολιτικού δικαιώματος του εκλέγεσθαι σε θέσεις οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης, είναι στενά ερμηνευτέες, 85 με συνέπεια να αποκλείεται η διασταλτική τους ερμηνεία ή η αναλογική τους εφαρμογή σε άλλες, έστω και όμοιες, περιπτώσεις. Επισημαίνεται ότι η διάταξη του άρθρου 56 του Συντάγματος, ορίζοντας κατά τρόπο πλήρη και περιοριστικό τα κωλύματα εκλογιμότητας των βουλευτών, είναι ειδική διάταξη εξαιρετικού χαρακτήρα και δεν είναι, για το λόγο αυτό, δυνατό να τύχει ανάλογης εφαρμογής και στις εκλογές για την ανάδειξη των αιρετών οργάνων των Ο.Τ.Α.86 Κώλυμα εκλογιμότητας υπάρχει πριν από την εκλογή, ενώ, αν εξακολουθεί να υφίσταται και μετά ή υφίσταται για πρώτη φορά μετά την εκλογή και κατά την εγκατάσταση των νέων δημοτικών αρχών, καθίσταται ασυμβίβαστο87, οπότε μπορεί να επιφέρει την έκπτωση του αιρετού από το αξίωμά του. 84 ΣτΕ 117/2004. 85 ΣτΕ 3323/2003. 86 ΣτΕ 2166/2004, σκ. 5. 87 ΣτΕ 3427/2017. 38 Σχετικό κώλυμα εκλογιμότητας υφίσταται, όταν ο υποψήφιος μπορεί να το αποβάλει, εφόσον παραιτηθεί, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις. Απόλυτο κώλυμα εκλογιμότητας υφίσταται, όταν ο υποψήφιος δεν μπορεί να το αποβάλει, ακόμα και σε περίπτωση παραίτησής του από την κρίσιμη ιδιότητα. Τοπικό κώλυμα εκλογιμότητας υφίσταται, όταν ο υποψήφιος φέρει την κρίσιμη ιδιότητα, εντός συγκεκριμένης χωρικής αρμοδιότητας στην οποία εμπίπτει ο δήμος, στον οποίο επιθυμεί να θέσει υποψηφιότητα. Η δυνατότητα παραίτησης από αξιώματα– θέσεις, προκειμένου ο υποψήφιος αιρετός να θέσει υποψηφιότητα, αναλύεται στις ενότητες που ακολουθούν, όπως επίσης και η διαδικασία υποβολής της αίτησης παραίτησης προς την αρμόδια αρχή. 88 Νομοθετικές εξελίξεις Με το άρθρο 121 του ν.5003/2022 προστέθηκε στις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 90 του ν.4804/2021, παράγραφος 9, με την οποία επήλθαν τροποποιήσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες κωλυμάτων ειδικά για τις αυτοδιοικητικές εκλογές που θα διεξαχθούν την 8η Οκτωβρίου 2023, κατ’ εφαρμογή της παρ. 5 του άρθρου 5 του ν.4804/2021. Με τα άρθρα 19 και 23 του ν.5043/2023, στο πλαίσιο εξορθολογισμού των κωλυμάτων εκλογιμότητας, επήλθαν σημαντικές αλλαγές που σχετίζονται, κυρίως, με την κατάργηση κωλυμάτων εκλογιμότητας σε συγκεκριμένες κατηγορίες υποψηφίων, τόσο στις πάγιες διατάξεις του άρθρου 10 του ν.4804/2021, όσο και στις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 90 του ν.4804/2021, για τις δημοτικές εκλογές εν γένει αλλά και συγκεκριμένα για τις δημοτικές εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023. 89 Όσον αφορά την κατάργηση κωλυμάτων εκλογιμότητας για συγκεκριμένες κατηγορίες υποψηφίων αιρετών, στο νόμο γίνεται η επιμέρους διάκριση: 88 Αναλυτικά βλ. ενότητα «Άρση σχετικού κωλύματος με δυνατότητα παραίτησης». 89 Βλ. αναλυτική παρουσίαση των διατάξεων στην υπ’ αριθμ. 518/ απ 38218/ 2.5.2023 (ΑΔΑ: 99Ν146ΜΤΛ6- ΟΩΛ) του Υπουργείου Εσωτερικών. 39 Ολική κατάργηση κωλυμάτων εκλογιμότητας σε συγκεκριμένες κατηγορίες υποψηφίων Με το άρθρο 19 του ν. 5043/2023, καταργήθηκαν τα κωλύματα εκλογιμότητας για τις ακόλουθες κατηγορίες υποψηφίων που θέλουν να θέσουν υποψηφιότητα στους δήμους που άσκησαν καθήκοντα αλλά και ανεξαιρέτως σε όλους τους δήμους της Χώρας. i. Αξιωματικοί των Σωμάτων Ασφαλείας και του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, μέχρι και του βαθμού του Υπαστυνόμου Α΄, του Υποπυραγού και του Ανθυποπλοιάρχου. ii. Συμπαραστάτες του δημότη και της επιχείρησης iii. Γενικοί γραμματείς δήμων, ειδικοί σύμβουλοι δήμων και δικηγόροι με έμμισθη εντολή iv. Διοικητές, υποδιοικητές, πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων, διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των κρατικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δημόσιων επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων ορίζει, άμεσα ή έμμεσα, το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος, καθώς και των πάσης φύσεως νομικών προσώπων των δήμων, στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η χωρική αρμοδιότητα των νομικών προσώπων90 . Μερική κατάργηση κωλύματος εκλογιμότητας Ειδικά για τους Διευθυντές ιατρούς που προΐστανται της Ιατρικής Υπηρεσίας και των Κέντρων Υγείας, καθώς και τον υπεύθυνο συντονιστή της επιστημονικής λειτουργίας Κέντρου Υγείας, το κώλυμα εκλογιμότητας δεν υφίσταται, εφόσον υποβάλλουν 90 Με το άρθρο 23 του ν.5043/2023, δόθηκε η δυνατότητα, στις κατηγορίες υποψηφίων των οποίων το κώλυμα εκλογιμότητας καταργήθηκε και είχαν ήδη υποβάλει την παραίτησή τους έως την 31η.12.2022 για να θέσουν υποψηφιότητα στις δημοτικές εκλογές της 8η Οκτωβρίου 2023, να μπορούν να επανέλθουν στη θέση τους, κατά την κρίση του οικείου φορέα, κατόπιν αίτησής τους, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την έναρξη ισχύος του ν.5043/2023, ήτοι έως τη Δευτέρα 24 Απριλίου 2023. 40 υποψηφιότητα σε άλλους δήμους, πλην του δήμου της έδρας, στους οποίους εκτείνεται η αρμοδιότητα του φορέα στον οποίο υπηρετούν. 41 *** Ακολουθεί η παρουσίαση των καθηκόντων που αποτελούν κώλυμα για την εκλογή στα αξιώματα της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης, επισημαίνοντας ότι η διαπίστωση της ύπαρξης κωλύματος ή μη, αποτελεί αντικείμενο δικαστικής κρίσης91 . 3.2Α. Κώλυμα εκλογιμότητας - Δυνατότητα παραίτησης πριν από την ανακήρυξη των υποψηφίων Δικαστικοί λειτουργοί και αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, των σωμάτων ασφαλείας και του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, εφόσον δεν υπηρέτησαν εντός των ορίων του δήμου στον οποίο επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα κατά και μετά την 1η Ιανουαρίου του έτους διεξαγωγής των εκλογών των δημοτικών αρχών, μπορούν να είναι υποψήφιοι, εφόσον παραιτηθούν από τη θέση τους πριν από την ημερομηνία ανακήρυξης των υποψηφίων92. Το κώλυμα δεν ισχύει για τους αξιωματικούς των Σωμάτων Ασφαλείας και του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής μέχρι του βαθμού του Υπαστυνόμου Α’, του Υποπυραγού και του Ανθυποπλοιάρχου93, αντίστοιχα. 91 Σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν.4804/2021, οι διαφορές που αναφύονται κατά την εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη δημοτικών αρχών εκδικάζονται, σύμφωνα με τα άρθρα 244 έως 266 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/1999, Α΄ 97), ύστερα από άσκηση ένστασης. Σύμφωνα με το άρθρο 249 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, λόγους ένστασης μπορούν να θεμελιώσουν στις εκλογές των δημοτικών αρχών μεταξύ άλλων η έλλειψη νόμιμων προσόντων ή η συνδρομή κωλυμάτων ή ασυμβιβάστων σε υποψηφίους που έχουν εκλεγεί ως τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη. Σχετικό είναι και το άρθρο 10 παρ. 5 του ν.4804/20021. 92 Άρθρο 10, παρ. 2, περ. α’ του ν.4804/2021. 93 Άρθρο 10, παρ. 2 του ν.4804/2021, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 19 του ν.5043/2023. 42 Ως δικαστικοί λειτουργοί,94 νοούνται όσοι εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο του άρθρου 40 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών (ν.4938/2022, Α΄109).95 Είναι προφανές ότι το κώλυμα εκλογιμότητας δεν καταλαμβάνει τους δικαστικούς υπαλλήλους, οι οποίοι δεν είναι δικαστικοί λειτουργοί και οι οποίοι διέπονται, από πλευράς υπηρεσιακής κατάστασης, από τον «Κώδικα δικαστικών υπαλλήλων» σύμφωνα με το ν.4798/2021 (Α’ 68). 96 Για τους αξιωματικούς των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας επισημαίνονται τα ακόλουθα: - Ως αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων νοούνται όσοι εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο του άρθρου 2 του ν.3883/2010 (Α’ 167), χωρίς διάκριση βαθμού κατά ιεραρχική σειρά εξέλιξης. Ακολούθως, υπό το δεδομένο ότι είναι διακριτή η υπηρεσιακή κατάσταση των μονίμων αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων, (ν.2439/1996, Α’ 219 και ν.3883/2010) έναντι εκείνης των μονίμων ανθυπασπιστών και υπαξιωματικών (ν.δ.445/1974, Α’ 160 και ν.4609/2019, Α΄67), δεν καταλαμβάνονται από το κώλυμα αυτό οι ανθυπασπιστές και υπαξιωματικοί των 94 Στους δικαστικούς λειτουργούς δεν ανήκουν οι ιατροδικαστές (άρθρο 10 ν.3772/2009, Α΄112), ούτε οι άμισθοι ή έμμισθοι υποθηκοφύλακες (άρθρο 92 Συντάγματος). Αναφορικά με τους άμισθους υποθηκοφύλακες βλ. υπ’ αριθμ. 3/1999 Γνωμοδότηση Εισαγγελέα Αρείου Πάγου. 95 α) Ο Πρόεδρος, οι αντιπρόεδροι, οι σύμβουλοι, οι πάρεδροι, οι εισηγητές και οι δόκιμοι εισηγητές του Συμβουλίου της Επικρατείας, β) Ο Πρόεδρος, ο Εισαγγελέας, οι αντιπρόεδροι του Αρείου Πάγου, οι αρεοπαγίτες και αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου, οι πρόεδροι και εισαγγελείς εφετών, οι εφέτες και αντεισαγγελείς εφετών, οι πρόεδροι και εισαγγελείς πρωτοδικών, οι πρωτοδίκες και αντεισαγγελείς πρωτοδικών, οι πάρεδροι πρωτοδικείων και πάρεδροι εισαγγελίας, οι ειρηνοδίκες, πταισματοδίκες και δόκιμοι ειρηνοδίκες, γ) ο Πρόεδρος, ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας, οι αντιπρόεδροι, ο Επίτροπος της Επικρατείας, οι σύμβουλοι, αντεπίτροποι, πάρεδροι, εισηγητές και δόκιμοι εισηγητές του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, δ) ο Γενικός Επίτροπος, ο Επίτροπος και οι αντεπίτροποι της Επικρατείας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, οι πρόεδροι εφετών, εφέτες, πρόεδροι πρωτοδικών, πρωτοδίκες και πάρεδροι πρωτοδικείου των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων. 96 Σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 227 του ν. 4798/2021 (Α΄ 68) «Δικαστικοί υπάλληλοι είναι οι μόνιμοι υπάλληλοι του Συμβουλίου της Επικρατείας, των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων και των εισαγγελιών, του Ελεγκτικού Συνεδρίου, της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων». Επιπλέον, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάργησης των έμμισθων υποθηκοφυλακείων και των κτηματολογικών γραφείων, οι δικαστικοί υπάλληλοι που υπηρετούν σε αυτά. 43 Ενόπλων Δυνάμεων. Δεν έχουν κώλυμα εκλογιμότητας οι δόκιμοι έφεδροι αξιωματικοί, οι εν εφεδρεία Αξιωματικοί (μόνιμοι εν εφεδρεία ή απόστρατοι και έφεδροι εν εφεδρεία)97 και οι οπλίτες των ενόπλων δυνάμεων (στρατεύσιμοι, μόνιμοι, εθελοντές, επαγγελματίες και βραχείας ανακατάταξης).98 - Οι αξιωματικοί της Ελληνικής Αστυνομίας που εμπίπτουν σε κώλυμα εκλογιμότητας είναι οι αξιωματικοί όλων των κατηγοριών από το βαθμό του Αστυνόμου Β΄ έως και του Αντιστρατήγου (Αστυνόμος Β΄, Αστυνόμος Α΄, Αστυνομικός Υποδιευθυντής, Αστυνομικός Διευθυντής, Ταξίαρχος, Υποστράτηγος, Αντιστράτηγος). Δεν εμπίπτουν σε κώλυμα εκλογιμότητας οι αξιωματικοί με βαθμό Υπαστυνόμου Β΄ και Υπαστυνόμου Α΄ όλων των κατηγοριών (Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, Τμήματος Επαγγελματικής Μετεκπαίδευσης Ανθυπαστυνόμων, αξιωματικοί του ν.3686/2008 (Α’ 158) και Ειδικών Καθηκόντων) 99 . Οι συνοριακοί φύλακες και οι ειδικοί φρουροί αποτελούν ιδιαίτερες κατηγορίες προσωπικού, που διέπονται, αντιστοίχως, από τις διατάξεις του ν.2622/1998 (Α’ 138) και του άρθρου 9 του ν.2734/1999 (Α’ 161), όπως αυτές έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν, και δεν καταλαμβάνονται από το κώλυμα αυτό. - Οι αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος που εμπίπτουν σε κώλυμα εκλογιμότητας είναι όσοι κατέχουν το αξίωμα του Πυραγού, Επιπυραγού, Αντιπύραρχου, Πύραρχου, Αρχιπύραρχου, Υποστράτηγου, Αντιστράτηγου. Δεν εμπίπτουν σε κώλυμα εκλογιμότητας οι αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος στο βαθμό του Ανθυποπυραγού και του Υποπυραγού.100 - Όσον αφορά τους αξιωματικούς του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής, το κώλυμα εκλογιμότητας καταλαμβάνει όσους έχουν το αξίωμα του Υποπλοίαρχου Λ.Σ.- 97 Σχετικό το υπ’ αριθμ. πρωτ. 4038/271/8/231717/19.05.2023 έγγραφο του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας. 98 Σχετική η Γν ΝΣΚ 201/1996, ΔΠρΚομοτηνής 488/2019. 99 Σχετικό το υπ’ αριθμ. 1647/23/855801/28-04-2023 έγγραφο του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας. 100 Σχετικό το υπ’ αριθμ. 23599/ Φ.109.1/ 2.5.2023 έγγραφο του Αρχηγείου του Πυροσβεστικού Σώματος. 44 ΕΛ.ΑΚΤ, Πλωτάρχη Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.,. Αντιπλοίαρχου Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., Πλοίαρχου Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., Αρχιπλοίαρχου Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., Υποναύαρχου Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., Αντιναύαρχου Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. Δεν εμπίπτουν σε κώλυμα εκλογιμότητας οι αξιωματικοί με το βαθμό του Σημαιοφόρου Λ.Σ.- ΕΛ.ΑΚΤ. και του Ανθυποπλοιάρχου Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., σύμφωνα με το άρθρο 3 του π.δ. 81/2012 (Α΄ 139), όπως ισχύει.101 Τα πρόσωπα που έχουν κώλυμα εκλογιμότητας δύνανται να θέσουν υποψηφιότητα στους δήμους όπου υπηρέτησαν, με κρίσιμο, όμως, χρονικό όριο υπηρέτησης σε αυτούς τους δήμους έως την 31ηΔεκεμβρίου 2022, καθώς και με την πρόσθετη προϋπόθεση να παραιτηθούν από τη θέση τους (υπηρεσία τους) πριν από την ανακήρυξη των υποψηφίων, ήτοι μέχρι και την 9η Σεπτεμβρίου 2023. Το συμπληρωματικό αυτό κώλυμα εισάγει με τρόπο γενικό και αντικειμενικό, θεμιτό περιορισμό του δικαιώματος της ελεύθερης συμμετοχής στην πολιτική ζωή της χώρας, δηλαδή ανεκτή διάκριση σε βάρος των περί ων πρόκειται προσώπων και ως εκ τούτου δεν αντιφάσκει προς το άρθρο 4, παρ. 1 και άρθρο 5, παρ. 1 και 2 του Συντάγματος.102 Αντιθέτως, εάν τα ανωτέρω πρόσωπα ασκήσουν υπηρεσία έστω και μία μέρα από την 1η Ιανουαρίου 2023 και μετά στους δήμους όπου επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα, καταλαμβάνονται από απόλυτο τοπικό κώλυμα, το οποίο δεν αίρεται με παραίτηση. Επισημαίνεται ότι οι υποψήφιοι αυτής της κατηγορίας σε οποιοδήποτε δήμο και εάν επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα οφείλουν να έχουν παραιτηθεί από τη θέση τους (υπηρεσία) πριν από την ανακήρυξη των υποψηφίων, ήτοι μέχρι και την 9η Σεπτεμβρίου 2023. 101 Σχετικό το υπ’ αριθμ. 2412.9/42918/2023/09-06-2023 έγγραφο του Αρχηγείου Λιμενικού ΣώματοςΕλληνικής Ακτοφυλακής. 102 Όπως έχει κριθεί νομολογιακά, στη βάση της αυστηρότερης διάταξης του άρθρου 14 παρ. 1 περ. α’ και παρ. 7 του ν.3852/2010, ΣτΕ 661/2015. Επιπλέον, στην εν λόγω απόφαση κρίθηκε ότι λόγω της ειδικής ρύθμισης για τα κωλύματα εκλογιμότητας των αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας δεν είναι δυνατή η καθιέρωση συντρέχοντος κωλύματος με βάση τη διάταξη της περ. ε’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν.3852/2010, η οποία αφορούσε τους υπαλλήλους προϊσταμένους διεύθυνσης και γενικής διεύθυνσης του Δημοσίου. 45 Ειδικές διατάξεις που απαγορεύουν την υποβολή ή την αποδοχή της παραίτησης των προσώπων αυτών ή που περιορίζουν το δικαίωμά τους να παραιτηθούν ή την αρμοδιότητα της αρχής να αποδεχθεί την παραίτησή τους, εξακολουθούν να ισχύουν. Σημειώνεται, στην έννοια των στρατιωτικών που δεν μπορούν να επανέλθουν στην υπηρεσία, κατ’ άρθρο 56 παρ. 1, περιλαμβάνονται οι πάσης φύσεως στρατιωτικοί, δηλαδή οι υπηρετούντες στις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας.103104 3.2Β. Τοπικό κώλυμα εκλογιμότητας - Δυνατότητα απαλλαγής από κρίσιμα καθήκοντα μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022 Υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου του Δημοσίου, των περιφερειών και των νομικών προσώπων που είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α' 143), ως έχει δέκα (10) μήνες πριν από τη διενέργεια των εκλογών, οι οποίοι, κατά και μετά από την 1η Ιανουαρίου του έτους διεξαγωγής των εκλογών, άσκησαν καθήκοντα προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου γενικής διεύθυνσης ή διεύθυνσης, δεν μπορούν να εκλεγούν στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων105 . Τα ως άνω πρόσωπα δύνανται να θέσουν υποψηφιότητα στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων106, εφόσον είχαν κατά νόμιμο τρόπο απαλλαγεί από τα καθήκοντά τους μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022. 103 Σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ. 5 του πδ 26/2012 το οποίο εφαρμόζεται και στις δημοτικές εκλογές ο αξιωματικός, που σύμφωνα με τα παραπάνω παραιτήθηκε και δεν εκλέχτηκε βουλευτής, είναι δυνατόν οποτεδήποτε να ανακληθεί στην ενέργεια ως έφεδρος. 104 ΔΕφΑθ (Ακυρ) 1779/ 2010 105 Άρθρο 10, παρ. 2, περ. ε’ του ν. 4804/2021. 106 ΔΕφΧανίων 341/2019. Κώλυμα εκλογιμότητας δεν συντρέχει για τον διευθυντή δημοσίου ΙΕΚ εντός των διοικητικών ορίων που εκτεινόταν η αρμοδιότητά του επειδή δεν είναι προϊστάμενος οργανικής μονάδας επιπέδου γενικής διεύθυνσης ή διεύθυνσης και στερείται οργανικής αυτοτέλειας ούτε παράγεται σε αυτήν διοικητικό έργο ή χειρίζεται διοικητικής φύσης υποθέσεις. 46 Αντιθέτως, εάν άσκησαν τα καθήκοντα αυτά έστω και μία μέρα από την 1η Ιανουαρίου 2023 και μετά στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων, καταλαμβάνονται από απόλυτο τοπικό κώλυμα. Επισημαίνεται ότι το εν λόγω τοπικό κώλυμα δεν αφορά τους υποψηφίους υπαλλήλους των δήμων και των νομικών τους προσώπων που είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίοι άσκησαν καθήκοντα προϊσταμένου οργανικής μονάδας επίπεδου γενικής διεύθυνσης ή διεύθυνσης. Για αυτή την κατηγορία υποψηφίων ακολουθεί αναλυτικά η ενότητα Γ i. Διευκρινίζεται ότι στο εν λόγω κώλυμα εκλογιμότητας δεν εμπίπτουν: - οι διευθυντές σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και οι διευθυντές τμημάτων, μονάδων, κλινικών και εργαστηρίων ιατρικής υπηρεσίας του Ε.Σ.Υ. 107 - οι διευθυντές ιατροί που προΐστανται της Ιατρικής Υπηρεσίας και των Κέντρων Υγείας και ο υπεύθυνος συντονιστής της επιστημονικής λειτουργίας Κέντρου Υγείας, εφόσον υποβάλλουν υποψηφιότητα σε άλλους δήμους στους οποίους εκτείνεται η αρμοδιότητα του φορέα στον οποίο υπηρετούν, πλην του δήμου της έδρας108 Ειδικότερες επισημάνσεις: Το κώλυμα εκλογιμότητας εκτείνεται σε όλους τους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνονταν η αρμοδιότητα των ανωτέρω οργανικών μονάδων και αποβλέπει στην αποτροπή: α) της προπαρασκευής της πολιτικής σταδιοδρομίας των υπαλλήλων που εμπίπτουν στις διατάξεις αυτές με εκμετάλλευση, με τον τρόπο αυτό, της θέσης τους και 107 Άρθρο 10, παρ. 2, περ. ε’, δεύτερο εδάφιο του ν.4804/2021. 108 Άρθρο 10, παρ. 2, περ. ε’, τελευταίο εδάφιο του ν.4804/2021, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 19 του ν.5043/2023. 47 β) του επηρεασμού της λαϊκής βούλησης και περαιτέρω της εκλογικής προτίμησης των ψηφοφόρων σε στενό μάλιστα κύκλο, όπως αυτός των δημοτικών εκλογών.109 Δεδομένου ότι ο νομοθέτης περιορίζει το κώλυμα-ασυμβίβαστο μόνο στους προϊσταμένους Διευθύνσεων και Γενικών Διευθύνσεων και δεν το επεκτείνει σε όλες τις οργανικές μονάδες, η ρύθμιση αποτελεί θεμιτό περιορισμό του δικαιώματος του εκλέγεσθαι εν όψει, μάλιστα, και της ουδετερότητας της διοίκησης και της βασικής αρχής του ανόθευτου της λαϊκής βούλησης που διέπει το εκλογικό δίκαιο (άρθρα 52 και 102 παρ. 2 Συν.).110 Οι ασκούντες καθήκοντα προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου Διεύθυνσης ή Γενικής Διεύθυνσης θα πρέπει να έχουν επιλεγεί και τοποθετηθεί, σύμφωνα με την οικεία διαδικασία, σε οργανική θέση. Η άσκηση καθηκόντων αναπληρωτή, συνεπεία κωλύματος ή απουσίας του επιλεγέντος προϊσταμένου, δεν καθιδρύει αντίστοιχο κώλυμα.111 Εάν, όμως, έχει κενωθεί η σχετική θέση και μέχρι την επιλογή νέου προϊσταμένου, έγινε ανάθεση άσκησης καθηκόντων αναπληρωτή προϊσταμένου, εφόσον τυχόν, αυτή η ανάθεση ασκηθεί από 1η Ιανουαρίου 2023, τότε υφίσταται κώλυμα, δοθέντος ότι υπηρετείται ο λόγος θέσπισης της αντίστοιχης απαγορευτικής διάταξης.112 Για την πλήρωση των προϋποθέσεων του κωλύματος αυτού οι αρμοδιότητες προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου Διεύθυνσης ή Γενικής Διεύθυνσης πρέπει να ασκούνται εντός των διοικητικών ορίων, του δήμου στον οποίο θέτουν υποψηφιότητα, ανεξαρτήτως της φύσης του χαρακτήρα και του εύρους των ασκούμενων καθηκόντων. 113 Η διάταξη αυτή έχει άμεση εφαρμογή μόνο στην περίπτωση της συνήθους οργάνωσης των δημοσίων υπηρεσιών και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου,114 όπου υπάρχουν 109 Πρβλ. ΑΕΔ 7/2000 και ΔΠρΘεσ/νίκης 87/2011. 110 ΣτΕ 610/2009. 111 Άρθρο 87, παρ. 1 ΥΚ (Υπαλληλικός Κώδικας, κυρωτ. ν.3528/2007, Α’ 26). 112 Η προστασία του δημοσίου συμφέροντος από τον ψυχολογικό επηρεασμό που είναι δυνατόν να ασκήσουν στο εκλογικό σώμα λόγω της θέσης που κατέχουν, καθώς και η αποφυγή της προπαρασκευής με τον τρόπο αυτό της σταδιοδρομίας τους ως δημοτικών αρχόντων. 113 ΣτΕ 610/2009, 3096/2008 και Γν ΝΣΚ 255/2008. 114 Συμπεριλαμβανομένων των ΟΤΑ. 48 γενικές διευθύνσεις, ως ανώτατες ιεραρχικά οργανικές μονάδες, κάθε δε γενική διεύθυνση περιλαμβάνει μια ή περισσότερες οργανικές μονάδες επιπέδου διεύθυνσης.115 3.2Γ. Τοπικό κώλυμα εκλογιμότητας - Δυνατότητα παραίτησης υποψηφίων μέχρι την 31η Μαΐου 2023 Ειδικά για τις αυτοδιοικητικές εκλογές που θα διεξαχθούν την 8η Οκτωβρίου 2023, κατ’ εφαρμογή της παρ. 5 του άρθρου 5 του ν. 4804/2021, ισχύουν τα ακόλουθα τοπικά κωλύματα εκλογιμότητας, τα οποία αίρονται, εφόσον οι υποψήφιοι παραιτηθούν το αργότερο την 31η Μαΐου 2023. Επισημαίνεται ότι εάν οι υποψήφιοι δεν παραιτηθούν από τη θέση τους το αργότερο την 31η Μαΐου 2023, καταλαμβάνονται από απόλυτο τοπικό κώλυμα. i.Υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου των δήμων και των νομικών τους προσώπων που είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α' 143), ως έχει δέκα (10) μήνες πριν από τη διενέργεια των εκλογών, οι οποίοι, ασκούν καθήκοντα προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου γενικής διεύθυνσης ή διεύθυνσης στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων, μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα, εάν παραιτηθούν από τη θέση τους το αργότερο την 31η Μαΐου 2023. 116 Το ανωτέρω κώλυμα αίρεται για τους γενικούς διευθυντές ή διευθυντές των δήμων και των νομικών τους προσώπων που είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του ν.4270/2014, δέκα (10) μήνες πριν τη διενέργεια των εκλογών, στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων, εφόσον παραιτηθούν από τη θέση τους το αργότερο μέχρι την 31η Μαΐου 2023117 . 115 ΑΕΔ 6/2005. 116 Άρθρο 90, παρ. 9, περ. δ του ν.4804/2021. 117 Άρθρο 90, παρ. 9, περ. δ του ν.4804/2021. 49 Επισημαίνεται ότι οι υπάλληλοι των δήμων και των νομικών τους προσώπων που παραιτηθούν από τα διευθυντικά τους καθήκοντα το αργότερο μέχρι την 31η Μαΐου 2023, στην περίπτωση που εκλεγούν καταλαμβάνονται από το σχετικό ασυμβίβαστο του άρθρου 105 του ν. 5003/2022. Συνεπώς, θα πρέπει να αιτηθούν την απόσπασή τους σε άλλη υπηρεσία εντός των διοικητικών ορίων του δήμου όπου εξελέγησαν και εάν δεν υπάρχει στην πλησιέστερη υπηρεσία προς τον δήμο όπου εξελέγησαν. Αναλυτικές οδηγίες ακολουθούν στην ενότητα 3.3 Α. Ειδικότερα: Καταλαμβάνονται από το κώλυμα οι τακτικοί υπάλληλοι (δηλ. υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου), οι οποίοι επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα είτε κατέχουν οργανική θέση, είτε είναι αποσπασμένοι. Επισημαίνεται ότι υπάλληλοι νομικών προσώπων των δήμων που δεν είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης του δημοσίου, ακόμα και εάν άσκησαν καθήκοντα προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου γενικής διεύθυνσης ή διεύθυνσης και μετά την 31η Μαΐου 2023 δεν εμπίπτουν στο κώλυμα της παρούσας ρύθμισης. Εάν όμως εκλεγούν, καταλαμβάνονται από το σχετικό ασυμβίβαστο του άρθρου 105 του ν. 5003/2022. Συνεπώς, θα πρέπει να αιτηθούν την απόσπασή τους σε άλλη υπηρεσία εντός των διοικητικών ορίων του δήμου όπου εξελέγησαν και εάν δεν υπάρχει στην πλησιέστερη υπηρεσία προς τον δήμο όπου εξελέγησαν. ii. Περιφερειακοί διευθυντές εκπαίδευσης και διευθυντές εκπαίδευσης στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων, μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα, εάν παραιτηθούν από τη θέση τους το αργότερο την 31η Μαΐου 2023118 . 118 Άρθρο 90 παρ. 9, περ. δ, τελευταίο εδάφιο του ν.4804/2021. 50 iii. Διευθυντές ιατροί που προΐστανται της Ιατρικής Υπηρεσίας και των Κέντρων Υγείας, καθώς και ο υπεύθυνος συντονιστής της επιστημονικής λειτουργίας Κέντρου Υγείας στο δήμο που έχει την έδρα του ο φορέας, μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα, εάν παραιτηθούν από τη θέση τους το αργότερο την 31η Μαΐου 2023119 . iv. Μέλη των ανεξάρτητων αρχών του άρθρου 101Α του Συντάγματος ή των αρχών που χαρακτηρίζονται με νόμο ως ανεξάρτητες ή ρυθμιστικές, αν για τα μέλη αυτά προβλέπεται από τον νόμο η πλήρης και αποκλειστική τους απασχόληση ή η αναστολή άσκησης εκ μέρους τους οποιουδήποτε άλλου δημόσιου λειτουργήματος ή καθήκοντος, αμειβόμενου ή μη, σε οποιαδήποτε θέση του δημόσιου τομέα, κατά τη διάρκεια της θητείας τους στην αρχή αυτή, μπορούν να εκλεγούν, εάν παραιτηθούν από τη θέση τους το αργότερο την 31η Μαΐου 2023120 . Στο εν λόγω κώλυμα εμπίπτουν μέλη Ανεξάρτητων Αρχών121 που συγκροτούνται και λειτουργούν κατά το άρθρο 101Α του Συντάγματος, καθώς και των αρχών που χαρακτηρίζονται με νόμο ως ανεξάρτητες ή ρυθμιστικές, υπό την προϋπόθεση ότι η ειδικότερη νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία της οικείας Αρχής προβλέπει κατά τη διάρκεια 119 Άρθρο 90 παρ. 9, περ. δ, τελευταίο εδάφιο του ν.4804/2021, σε συνδυασμό με το άρθρο 10 παρ. 2 περ. ε τελευταίο εδάφιο, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 19 του ν.5043/2023. 120 Άρθρο 90 παρ. 9, περ. β του ν.4804/2021. 121 Στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης εμπίπτουν οι ακόλουθες Ανεξάρτητες Αρχές: Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των επικοινωνιών, Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού, Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, Συνήγορος του Πολίτη, Επιτροπή (Προστασίας) Ανταγωνισμού, Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, Εθνική Αναλογιστική Αρχή, Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων, Συνήγορος του Καταναλωτή, Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας, Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση, Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης, Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων, Ελληνική Στατιστική Αρχή, Σώμα Φορολογικών Διαιτητών, Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Εθνική Αρχή Συντονισμού Πτήσεων, Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων, Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο. 51 της θητείας των μελών τους πλήρη και αποκλειστική απασχόληση ή αναστολή άσκησης οποιουδήποτε άλλου δημοσίου λειτουργήματος ή καθηκόντων αμειβόμενων ή μη σε οποιαδήποτε θέση στο δημόσιο τομέα. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 1 του ν.3051/2002 (Α’ 220), ως μέλη ανεξάρτητης αρχής θεωρούνται ο Πρόεδρος ή το ανώτατο μονοπρόσωπο όργανο διοίκησής της, ο Αντιπρόεδρος και τα άλλα μέλη, καθώς και οι αναπληρωτές αυτών, σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την κάθε Αρχή. Άρση σχετικού κωλύματος με δυνατότητα παραίτησης Κατ’ εφαρμογή των άρθρων 10 παρ. 2α και 71 του ν.4804/2021, τα ανωτέρω σχετικά κωλύματα αίρονται με παραίτηση από την κρίσιμη ιδιότητα σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 30 του π.δ. 26/2012. Ειδικότερα, η παραίτηση από την υπηρεσία ή από τις θέσεις που αποτελούν κώλυμα για την εκλογή είναι γραπτή και η επίδοσή της γίνεται είτε αυτοπροσώπως είτε με δικαστικό επιμελητή στην αρμόδια για την παραλαβή της υπηρεσία όπου υπηρετεί ο υποψήφιος, κατά την κρίσιμη κάθε φορά ημερομηνία.122 Αντίγραφο της δήλωσης παραίτησης καταχωρίζεται και στην ηλεκτρονική Πύλη υποψηφιοτήτων. 123 Η παραίτηση που επιδόθηκε δεν ανακαλείται. Αυτή θεωρείται ότι έγινε αυτοδικαίως αποδεκτή με την επίδοσή της. Εφόσον, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις η πράξη για την αποδοχή της παραίτησης δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, η αρμόδια αρχή οφείλει να δημοσιεύσει 122 ΑΕΔ 27/2000, όπου «όταν η παραίτηση γίνεται κατά τις γενικές διατάξεις, πρέπει να υποβάλλεται προς την αρμόδια αρχή. Ως αρμόδια αρχή μπορεί να θεωρηθεί και η αρχή που πρέπει να μεριμνήσει για την αντικατάσταση του παραιτουμένου». 123 πδ 26/2012 άρθρο 30 παρ. 2. 52 αμέσως περίληψή της, που να περιέχει το ονοματεπώνυμο, τη θέση ή το αξίωμα που κατείχε αυτός που παραιτήθηκε ή αν πρόκειται για στρατιωτικούς, τον βαθμό και το όπλο ή την υπηρεσία στην οποία αυτός ανήκε, καθώς και τη χρονολογία της επίδοσης της παραίτησης. Ειδικά για τα πρόσωπα της παρ. 2α του άρθρου 10 του ν.4804/2021, επισημαίνεται ότι ειδικές διατάξεις που απαγορεύουν την υποβολή ή την αποδοχή της παραίτησης των προσώπων αυτών ή που περιορίζουν το δικαίωμά τους να παραιτηθούν ή την αρμοδιότητα της αρχής να αποδεχθεί την παραίτησή τους εξακολουθούν να ισχύουν124 . Επισημαίνεται ότι η υποβολή υποψηφιότητας αυτή καθ’ αυτή δεν υποκαθιστά την υποβολή παραίτησης, που απαιτούν οι οικείες διατάξεις. Διευκρινίζεται ότι στα ανωτέρω σχετικά κώλυμα εκλογιμότητας δεν εμπίπτουν: - Διευθυντές τμημάτων, μονάδων, κλινικών και εργαστηρίων ιατρικής υπηρεσίας του Ε.Σ.Υ125 . - Διευθυντές ιατροί που προΐστανται της Ιατρικής Υπηρεσίας και των Κέντρων Υγείας και ο υπεύθυνος συντονιστής της επιστημονικής λειτουργίας Κέντρου Υγείας, εφόσον υποβάλλουν υποψηφιότητα στους λοιπούς δήμους στους οποίους εκτείνεται η αρμοδιότητα που έχει ο φορέας, πλην του δήμου που ο φορέας έχει την έδρα του126 . - Διοικητές, υποδιοικητές, πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων, διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των κρατικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δημόσιων επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων ορίζει, άμεσα ή έμμεσα, το Δημόσιο με 124 Σύμφωνα με τις παρ. 5 και 6 του άρθρου 30 του πδ26/12, ο αξιωματικός, που παραιτήθηκε και δεν εκλέχτηκε βουλευτής, είναι δυνατόν οποτεδήποτε να ανακληθεί στην ενέργεια ως έφεδρος, ενώ αυτός που εκλέχτηκε βουλευτής δεν μπορεί να ανακληθεί στην ενέργεια, πριν από την έναρξη των εργασιών της Α' Συνόδου της νέας Βουλής και χωρίς την έγκριση αυτής. Έφεδρος αξιωματικός σε ενέργεια θεωρείται αυτοδικαίως ότι απολύθηκε από τις τάξεις του Στρατού, από την ημέρα που υπέβαλε την υποψηφιότητα που προτάθηκε από εκλογείς. Εάν δεν εκλεγεί βουλευτής, μπορεί να ανακληθεί οποτεδήποτε. Εάν όμως εκλεγεί, δεν επιτρέπεται να κληθεί υπό τα όπλα πριν την έναρξη της Α' Συνόδου της νέας Βουλής και χωρίς την έγκρισή της. Ο Πρόεδρος του αρμόδιου δικαστηρίου ανακοινώνει αμέσως στις προϊστάμενες αρχές του εφέδρου αξιωματικού και στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας την υποβολή από αυτόν ή αποδοχή υποψηφιότητας βουλευτή) 125 Άρθρο 10 παρ.2, περ. ε, δεύτερο εδάφιο του ν.4804/2021. 126 Άρθρο 10 παρ. 2, περ. ε, τελευταίο εδάφιο του ν.4804/2021, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 19 του ν.5043/2023. 53 διοικητική πράξη ή ως μέτοχος, προκειμένου να θέσουν υποψηφιότητα σε δήμους της χωρικής αρμοδιότητας του νομικού προσώπου127 . - Πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων, διευθύνοντες και εντεταλμένοι σύμβουλοι των πάσης φύσεως νομικών προσώπων των δήμων, προκειμένου να θέσουν υποψηφιότητα στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η χωρική αρμοδιότητα των νομικών προσώπων128 . - Όσοι ασκούν καθήκοντα Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης129 - Γενικοί γραμματείς δήμων, ειδικοί σύμβουλοι των δήμων και δικηγόροι με έμμισθη εντολή των δήμων130 . 3.2Δ. Τοπικό κώλυμα εκλογιμότητας από συναφθείσες συμβάσεις i. Για όποιους συνδέονται με τον οικείο δήμο, όπου επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα ή τα νομικά του πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία αυτός συμμετέχει, με σύμβαση 127 Το εν λόγω κώλυμα καταργήθηκε με την παρ. 1γ του άρθρου 19 και την παρ. 5 (περ. αα) του ν.5043/2023. Τα πρόσωπα της εν λόγω κατηγορίας μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα σε οποιονδήποτε δήμο επιθυμούν, χωρίς να χρειάζεται να παραιτηθούν από το αξίωμά τους έως 31.05.2023, καθώς δεν καταλαμβάνονται πια από οποιοδήποτε κώλυμα εκλογιμότητας. 128 Το εν λόγω κώλυμα καταργήθηκε με την παρ. 1γ του άρθρου 19 και την παρ. 5αγ του ν.5043/2023. Τα πρόσωπα της εν λόγω κατηγορίας μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η χωρική αρμοδιότητα των νομικών προσώπων, χωρίς να χρειάζεται να παραιτηθούν από το αξίωμά τους έως 31.05.2023, καθώς και σε οποιονδήποτε άλλο δήμο επιθυμούν, αφού πια δεν καταλαμβάνονται από οποιοδήποτε κώλυμα εκλογιμότητας. 129 Το εν λόγω κώλυμα καταργήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 19 και την παρ. 5αα του ν.5043/2023. Τα πρόσωπα της εν λόγω κατηγορίας μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα ακόμα και στους δήμους στους οποίους ασκούν καθήκοντα, χωρίς να χρειάζεται να παραιτηθούν από το αξίωμά τους έως 31.05.2023, καθώς και σε οποιονδήποτε άλλο δήμο επιθυμούν, αφού πια δεν καταλαμβάνονται από οποιοδήποτε κώλυμα εκλογιμότητας. 130Το εν λόγω κώλυμα καταργήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 19 και την παρ. 5αβ του ν.5043/2023.Τα πρόσωπα της εν λόγω κατηγορίας μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα ακόμα και στους δήμους στους οποίους υπηρετούν, χωρίς να χρειάζεται να παραιτηθούν από το αξίωμά τους έως 31.05.2023, καθώς και σε οποιονδήποτε άλλο δήμο επιθυμούν, αφού πια δεν καταλαμβάνονται από οποιοδήποτε κώλυμα εκλογιμότητας. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 163 παρ. 7 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων, το έργο των Ειδικών Συμβούλων, των Ειδικών Συνεργατών και των Επιστημονικών Συνεργατών δεν είναι ασυμβίβαστο με την ιδιότητα του δικηγόρου, αλλά αναστέλλει την άσκηση του δικηγορικού λειτουργήματος. Για όσους έχουν την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία, η άσκηση του ελεύθερου επαγγέλματός τους είναι ασυμβίβαστη με την άσκηση των καθηκόντων του Ειδικού Συμβούλου, του Ειδικού Συνεργάτη και του Επιστημονικού Συνεργάτη. Με απόφαση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης μπορεί να εισάγονται εξαιρέσεις από τα ασυμβίβαστα της παρούσας, με ανάλογη εφαρμογή της περ. α' της παρ. 3 του άρθρου 29 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν.3463/2006, Α' 114), νοώντας το κώλυμα εκλογιμότητας που σχετίζεται με τις συμβάσεις. Βλ. ΣτΕ 611/2020. 54 ή συμβάσεις προμήθειας ή εκτέλεσης έργου ή παροχής υπηρεσιών131 ή παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης έργου ή υπηρεσίας με αντικείμενο συνολικής αξίας, μεμονωμένα κατ΄ είδος ή σωρευτικά, κατ΄ έτος άνω των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., εφόσον η σύμβαση είναι σε ισχύ κατά και μετά από την 1η Ιανουαρίου του 2023. 132 Με την προτεινόμενη διάταξη, αποσαφηνίζονται οι κατηγορίες των συμβάσεων, ο τρόπος προσδιορισμού του συνολικού οικονομικού αντικειμένου κατ’ έτος της σύμβασης ή των συμβάσεων που έχουν συναφθεί και είναι σε ισχύ ή θα συναφθούν κατά τη διάρκεια της δημοτικής περιόδου, καθώς και το ποσό το οποίο αποτελεί κώλυμα εκλογιμότητας για τον υποψήφιο που είναι ανάδοχος ή ασυμβίβαστο, σε περίπτωση που καταστεί ανάδοχος κατά την άσκηση των αιρετών του καθηκόντων. Ειδικότερα, διευκρινίζεται ότι κώλυμα εκλογιμότητας και ασυμβίβαστο αποτελεί το καθαρό ποσό των 10.001 ευρώ και άνω, χωρίς Φ.Π.Α., κατ’ έτος είτε μιας και μόνο σύμβασης (για παράδειγμα προμήθειας), είτε για παράδειγμα δύο διακριτών συμβάσεων προμήθειας που συνολικά ξεπερνούν κατ’ έτος το ποσό των 10.000 ευρώ, είτε για παράδειγμα μιας σύμβασης προμήθειας και μιας σύμβασης υπηρεσίας που συνολικά ξεπερνούν κατ’ έτος το ως άνω ποσό. Σημειώνεται ότι δεν αποτελεί κώλυμα ή ασυμβίβαστο η ιδιότητα του μέλους της διοίκησης ή του υπαλλήλου δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών κοινής ωφέλειας, που συνδέονται με τον οικείο δήμο, τα νομικά του πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία αυτός συμμετέχει, με σύμβαση που είναι σχετική με το αντικείμενο της δραστηριότητάς τους. 131 ΔΠρΘεσ/νικης 7347/2020, Όπως η σύμβαση παροχής νομικών υπηρεσιών για την εκπροσώπηση του δήμου. 132 Άρθρο 10, παρ. 2, περ. στ΄ του ν.4804/2021, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 19 του ν.5043/2023. 55 Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι δεν αποτελεί ασυμβίβαστο η σύναψη σύμβασης αγοράς, εκποίησης ή εκμίσθωσης δημοτικών ακινήτων, εφόσον η σχετική σύμβαση έχει συναφθεί ύστερα από πλειοδοτική δημοπρασία133 . Ειδικότερα: Στο εν λόγω κώλυμα εμπίπτουν όσοι έχουν συνάψει σύμβαση της οποίας οι όροι από πλευράς υποχρεώσεων και των δύο μερών δεν έχουν εκπληρωθεί κατά και μετά την 1η Ιανουαρίου 2023. Η σχετική σύμβαση μπορεί να συνιστά, τόσο κώλυμα εκλογιμότητας, αν υπήρχε κατά και μετά την 1η Ιανουαρίου 2023, όσο και ασυμβίβαστο, αν εξακολουθεί να υφίσταται και μετά ή υφίσταται μετά την εκλογή και κατά την εγκατάσταση των νέων δημοτικών αρχών, οπότε και επιφέρει, στην τελευταία αυτή περίπτωση, την έκπτωση του αιρετού από το αξίωμά του. Επομένως, αν κατά και μετά την 1η Ιανουαρίου 2023 δεν υπάρχει εκκρεμής σύμβαση μεταξύ του οικείου Ο.Τ.Α., των νομικών του προσώπων ή των νομικών προσώπων στα οποία αυτός συμμετέχει και των ανωτέρω προσώπων, τότε τα πρόσωπα αυτά δεν κωλύονται να ανακηρυχθούν υποψήφιοι και να καταλάβουν αιρετό αξίωμα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σχετικά, νομολογιακά, έχει κριθεί: Ακόμη και επί εγκύρου εγκρίσεως από τον εργοδότη της εκχώρησης από τον ανάδοχο σε τρίτο μέρους ή του συνόλου της αναληφθείσας μελέτης τούτο δεν συνεπάγεται μεταβίβαση ολοκλήρου της εργολαβικής σχέσης, ως πλέγματος δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, και την αποκοπή οιουδήποτε ενοχικού δεσμού μεταξύ εργοδότη και αναδόχου, δεδομένου ότι για τον τελευταίο παραμένει ενεργός ο συμβατικός δεσμός ως προς την ευθύνη του για την εκπλήρωση των από τη σύμβαση και τον νόμο απορρεουσών υποχρεώσεων.134 133 ΔΠρΑθηνών 13333/2019. Συντρέχει κώλυμα εκλογιμότητας εταίρου στο πρόσωπο ομόρρυθμου εταιρείας ο οποίος είναι μισθωτής δημοτικού ακινήτου, με μίσθωμα άνω του χρηματικού αντικειμένου, άνευ πλειοδοτικής δημοπρασίας. 134 ΣτΕ 3083/2007. 56 Ο συμβατικός δεσμός εκτέλεσης των συγκεκριμένων έργων λύεται με την παραλαβή (προσωρινή ή οριστική ή διοικητική).135 Στο κώλυμα αυτό εμπίπτουν και όσοι έχουν συνάψει με τον δήμο σύμβαση έργου, ως εμπεριεχόμενη στην παροχή υπηρεσιών.136 Αναφορικά με την εφαρμογή του κωλύματος αυτού σημειώνεται ότι το χρηματικό ποσό ανάγεται στο συμβατικό οικονομικό αντικείμενο και δεν σχετίζεται με το καθαρό κέρδος του αντισυμβαλλόμενου,137 ενώ στο ανωτέρω αποτρεπτικό ποσό δεν περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ. Ο χαρακτήρας της σύμβασης ως κύριας, παρεπόμενης ή συμπληρωματικής ή, ακόμη, και αφορώσης αντάλλαγμα νέων υπερβατικών εργασιών δεν συνεπάγεται οποιαδήποτε έννομη διαφοροποίηση.138 Ο χρόνος καταβολής του συμβατικού τιμήματος είναι νομικά αδιάφορος για την άρση του εκκρεμούς χαρακτήρα της σύμβασης,139 ενώ και η υπαναχώρηση του υποψηφίου από τη συμβατική σχέση, κατά άρθρο 389 ΑΚ, δεν αίρει το κρίσιμο κώλυμα.140 Με μόνη την έκδοση της βεβαίωσης περάτωσης εργασιών και την υποβολή αιτημάτων υποκατάστασης, συνοδευόμενων με υπεύθυνες δηλώσεις μηχανικών ότι είχαν την πρόθεση να υποκαταστήσουν τον ενδιαφερόμενο σε αυτές, δεν έχει λυθεί ο συμβατικός δεσμός που συνέδεε αυτόν με τον ΟΤΑ.141 Ο τρόπος και η διαδικασία με την οποία υπεγράφη η σύμβαση (η τυχόν μοναδικότητα του αναδόχου και οι τυχόν επείγουσες ή απρόβλεπτες ανάγκες που εξυπηρετεί η σύμβαση) δεν επηρεάζουν την εφαρμογή της διάταξης. 142 135 ΣτΕ 3464/2007. 136 ΝΣΚ 176/ 2003, σύμφωνα με την οποία η σύμβαση μίσθωσης έργου για παροχή υπηρεσιών αιρετού στο δήμο στον οποίο έχει εκλεγεί δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καθιδρύει γνήσια συναλλακτική σχέση, η οποία εμπίπτει στο ασυμβίβαστο αυτό. 137 ΣτΕ 1657/1995. 138 ΣτΕ 3037/2000. 139 ΣτΕ 1842/2006. 140 Γν ΝΣΚ 361/2001. 141 ΣτΕ 3226/2015. 142 ΣτΕ 1533/2002. 57 Προκειμένου για τη λύση του συμβατικού δεσμού στερείται σημασίας αν για την κατάρτιση των συμβάσεων προμηθειών τηρήθηκε ή όχι η νόμιμη διαδικασία, ενώ οι αξιώσεις της εταιρείας ευρίσκονταν υπό δικαστική εκκρεμότητα143 . Αναφορικά με τη διάταξη του άρθρου 163, παρ. 7 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (κυρωτ. ν.3584/2007, Α’ 143) και τους ειδικούς συμβούλους, ειδικούς συνεργάτες και επιστημονικούς συνεργάτες του Δημάρχου, έχει κριθεί ότι το κώλυμα εκλογιμότητας δεν απορρέει από τη σύναψη της ίδιας της σύμβασης πρόσληψης του Ειδικού Συμβούλου ή Ειδικού ή Επιστημονικού Συνεργάτη στον οικείο δήμο με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, από την οποία αρχίζει η υποχρέωση του προσλαμβανόμενου για παροχή υπηρεσιών. Το κώλυμα εκλογιμότητας απορρέει από την τυχόν σύναψη μεταξύ του οικείου δήμου και του προσληφθέντος στον δήμο αυτόν Ειδικού Συμβούλου ή Ειδικού Συνεργάτη ή Επιστημονικού Συνεργάτη, των τελευταίων ενεργούντων ως αντισυμβαλλομένων του δήμου με την (παράλληλη προς την άσκηση των καθηκόντων του Ειδικού Συμβούλου ή Ειδικού ή Επιστημονικού Συνεργάτη), ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία, σύμβασης προμήθειας ή εκτελέσεως έργου ή παροχής υπηρεσιών ή παραχωρήσεως δικαιώματος εκμετάλλευσης δημοτικού έργου ή δημοτικής υπηρεσίας χρηματικού αντικειμένου ανώτερου του προβλεπόμενου στο νόμο ποσού144 . ii. Για τους γενικούς διευθυντές, διευθύνοντες συμβούλους, προέδρους και μέλη διοικητικών συμβουλίων, διαχειριστές εταιρειών, μετόχους και εταίρους κεφαλαιουχικών εταιρειών, εφόσον το ποσοστό συμμετοχής τους υπερβαίνει το τριάντα πέντε τοις εκατό (35%)145 του συνολικού κεφαλαίου της εταιρείας που έχουν συμβληθεί με τον οικείο δήμο, όπου προτίθενται να θέσουν υποψηφιότητα, τα νομικά του πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία αυτός συμμετέχει, με σύμβαση ή συμβάσεις προμήθειας ή εκτέλεσης έργου, ή παροχής υπηρεσιών ή παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης έργου ή υπηρεσίας με αντικείμενο συνολικής αξίας, μεμονωμένα κατ΄ είδος ή σωρευτικά, κατ΄ έτος 143 ΣτΕ 547/2020. 144 ΣτΕ 611/2020. 145 Άρθρο 10, παρ. 2, περ. ζ΄ του ν.4804/2021, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 19 του ν.5043/2023. 58 άνω των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., εφόσον η σύμβαση είναι σε ισχύ κατά και μετά από την 1η Ιανουαρίου του 2023. Το ίδιο κώλυμα ισχύει και για όσους είναι εταίροι προσωπικών εταιρειών (Ο.Ε. και Ε.Ε.), καθώς και κοινοπρακτούντα πρόσωπα που έχουν συμβληθεί με τον οικείο δήμο όπου επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα, τα νομικά του πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία αυτός συμμετέχει. Ως μέλη του διοικητικού συμβουλίου νοούνται τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΑΕ, το οποίο κατά άρθρο 77, παρ. 1 του ν.4548/2018 (Α’ 104), εκπροσωπεί δικαστικά και εξώδικα αυτή. Ως διαχειριστές νοούνται οι τρίτοι (διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι) στους οποίους, είτε απευθείας με διάταξη του καταστατικού, είτε με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της ΑΕ, ανατίθεται η οργανική εκπροσώπηση αυτής, οι οποίοι θεωρούνται υποκατάστατοι του εν λόγω διοικητικού συμβουλίου και ενεργούν και αυτοί, ως όργανα εκπροσώπησης του νομικού προσώπου της εταιρείας, με συνέπεια ο δεσμός τους με αυτή να είναι ο ίδιος με τοn δεσμό του διοικητικού συμβουλίου προς την εταιρεία.146 Διαχειριστές νοούνται, επίσης, και οι εταίροι της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, στους οποίους, κατά το άρθρο 16 του ν.3190/1955 (Α’ 91), ανήκει, εφόσον δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και η εκπροσώπηση της εταιρείας, όπως, επίσης και ο τρίτος, μη εταίρος, στον οποίο κατά άρθρο 17, παρ. 1 του ν.3190/1955, ανατίθεται η εκπροσώπησή της για ορισμένο ή μη χρόνο. Οι εταίροι και τα μέλη των συμβεβλημένων προσωπικών εταιρειών (ομόρρυθμων και ετερόρρυθμων), ανεξαρτήτως του ποσοστού συμμετοχής στο εταιρικό κεφάλαιο, ήτοι με μόνη τη συνδρομή της πλήρωσης των προϋποθέσεων της περ. ζ, της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν.4804/2021.147 146 ΑΠ 1215/2000. 147 ΣτΕ 1401/1986 και Γν ΝΣΚ 46/2009. 59 Αν ο οικείος δήμος συμμετέχει με οποιονδήποτε τρόπο στην επιχείρηση με την οποία συμβάλλεται ο ίδιος, τα νομικά του πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία μετέχει, δεν υπάρχει ασυμβίβαστο για τους αιρετούς του δήμου που μετέχουν στη διοίκηση της επιχείρησης αυτής. 3.2Ε. Απόλυτο τοπικό κώλυμα εκλογιμότητας - Μη δυνατότητα παραίτησης των υποψηφίων i. Για τον Επόπτη Ο.Τ.Α., στους δήμους στους οποίους εκτείνεται η αρμοδιότητά του, για τέσσερα (4) έτη από τη λήξη της θητείας του με οποιονδήποτε τρόπο. 148 Επισημαίνεται ότι, μέχρι την έναρξη της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας, ο Συντονιστής που άσκησε ή ο Γραμματέας της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης που ασκεί καθήκοντα Επόπτη Ο.Τ.Α. δεν μπορεί να εκλεγεί ή να είναι δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος δημοτικών κοινοτήτων ή πρόεδρος δημοτικών κοινοτήτων, στους δήμους στους οποίους εκτείνεται η αρμοδιότητά του, για τέσσερα (4) έτη από τη λήξη της θητείας του με οποιονδήποτε τρόπο. 149 ii. Για τους θρησκευτικούς λειτουργούς150 των γνωστών θρησκειών. 151 Ως «γνωστή θρησκεία» θα πρέπει να θεωρηθεί στο πλαίσιο του άρθρου 13, παρ. 2 του Συντάγματος κάθε θρησκεία, εφόσον οι τελετές της δεν είναι κρυφές, τα δόγματα και οι αρχές της δεν είναι απόκρυφες και μυστικές, αλλά φανερές σε όλους και ως εκ τούτου γνωστές.152 148 Άρθρο 10, παρ. 2, περ. γ του ν.4804/2021. 149 Άρθρο 57 του ν.5027/2023 (Α΄ 48). 150 ΔΕφ.Λαρ. 295/2020, Η ιδιότητα του θρησκευτικού λειτουργού της ορθόδοξης χριστιανικής θρησκείας αποκτάται με τη χειροτονία του εκλεγέντος ως διακόνου και συνεχίζει να συντρέχει στο πρόσωπό του, εφόσον εξακολουθεί να διακονεί. 151 Άρθρο 10, παρ. 2, περ. α΄ του ν.4804/2021. 152 Για τη συνταγματικότητα της διάταξης, βλ. ΣτΕ 2661/1996. 60 3.2Στ. Απόλυτο κώλυμα εκλογιμότητας (Έκπτωση – Αποστέρηση δημόσιας θέσης ή δημόσιου ή αυτοδιοικητικού αξιώματος- Διπλή υποψηφιότητα) i. Για όσους έχουν εκπέσει από οποιοδήποτε αιρετό αξίωμα πρώτου ή δεύτερου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης ύστερα από: α) αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση, σύμφωνα με την περ. γ' της παρ. 1 του άρθρου 236 του ν.3852/2010, 153 περί έκπτωσης εξαιτίας καταδίκης154 , ή β) αιτιολογημένη απόφαση του Επόπτη Ο.Τ.Α. για πειθαρχικό παράπτωμα, σύμφωνα με τα άρθρα 233 και 234 του ν.3852/2010, περί πειθαρχικής ευθύνης και πειθαρχικής διαδικασίας αντίστοιχα. ii. Για όσους έχουν παυθεί από οποιοδήποτε αιρετό αξίωμα πρώτου ή δεύτερου βαθμού, για λόγους δημόσιου συμφέροντος, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 237 του ν.3852/2010. 155 iii. Για όσους έχει επιβληθεί αποστέρηση δημόσιας θέσης ή δημόσιου ή αυτοδιοικητικού αξιώματος με αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση.156 153 Όσοι έχουν εκπέσει από οποιοδήποτε αιρετό αξίωμά τους, μετά από αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση, ως αυτουργοί ή συμμέτοχοι, για κακούργημα ή σε οποιαδήποτε ποινή για τα αδικήματα της παραχάραξης, της κιβδηλείας, της πλαστογραφίας, της ψευδής βεβαίωσης, της δωροδοκίας, της εκβίασης, της κλοπής, της υπεξαίρεσης, της απιστίας, της απάτης, της καταπίεσης, της αιμομιξίας, της μαστροπείας, της σωματεμπορίας, της παράνομης διακίνησης αλλοδαπών και της παράβασης της νομοθεσίας για την καταπολέμηση των ναρκωτικών και της λαθρεμπορίας, καθώς και για παράβαση καθήκοντος, εφόσον κατά τη διάπραξη του τελευταίου αυτού αδικήματος προκαλείται οικονομική βλάβη στοn δήμο, στην περιφέρεια ή στα νομικά του πρόσωπα, κατά τηn τρέχουσα δημοτική περίοδο. 154 Όπως έχει κριθεί, ο έλεγχος των προϋποθέσεων προκειμένου να διαπιστωθεί η συνδρομή του επίμαχου κωλύματος, απόκειται κατ’ αρχάς στο αρμόδιο διοικητικό πρωτοδικείο, το οποίο επιλαμβάνεται της σχετικής ενστάσεως. Κατά τον έλεγχο αυτό, δεν κρίνεται εκ νέου η συνδρομή των προϋποθέσεων που θέτουν οι διατάξεις του άρθρου 236 του ν.3852/2010 για την έκδοση της πράξης περί αυτοδίκαιης έκπτωσης, η πράξη δε αυτή, εφόσον δεν έχει ακυρωθεί ή ανακληθεί, ισχύει ως έχουσα το τεκμήριο της νομιμότητας, έναντι πάντων (ΣτΕ 3625/2015). 155 Άρθρο 58 του ν.5027/2023. 156 Άρθρο 10, παρ. 3 και 6 του ν.4804/2021. 61 Το κώλυμα των περιπτώσεων i ii και iii ισχύει για την επόμενη της έκπτωσης αυτοδιοικητική περίοδο και καταλαμβάνει και τους δύο βαθμούς τοπικής αυτοδιοίκησης157 . iv. Όσοι θέτουν υποψηφιότητα για αξίωμα στις περιφερειακές εκλογές Σύμπτωση στο ίδιο πρόσωπο της ιδιότητας αιρετού του πρώτου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης και του δεύτερου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης αποκλείεται. Υποψήφιος ο οποίος θέτει υποψηφιότητα και στους δύο βαθμούς τοπικής αυτοδιοίκησης δεν ανακηρύσσεται σε καμία από τις θέσεις για τις οποίες έχει θέσει υποψηφιότητα. Εάν παρά τα ανωτέρω, ανακηρυχθεί, η υποψηφιότητά του, ακυρώνεται για όλες τις θέσεις με την έκδοση δικαστικής απόφασης, ύστερα από σχετική ένσταση. Επιπλέον, στην περίπτωση αυτή, επέρχεται και αυτοδίκαιη έκπτωση και από τα δύο αξιώματα, με διαπιστωτική πράξη του οικείου Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης.158 v. Όσοι θέτουν υποψηφιότητα για άλλο άμεσα αιρετό αξίωμα στο πρώτο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης Υποψήφιος ο οποίος θέτει υποψηφιότητα για περισσότερα του ενός αυτοδιοικητικά αξιώματα στον ίδιο ή σε άλλο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης δεν ανακηρύσσεται σε καμία από τις θέσεις για τις οποίες έχει θέσει υποψηφιότητα. Εάν παρά τα ανωτέρω, ανακηρυχθεί, η υποψηφιότητά του, ακυρώνεται για όλες τις θέσεις με την έκδοση δικαστικής απόφασης, ύστερα από σχετική ένσταση. Επιπλέον, στην περίπτωση αυτή, επέρχεται και αυτοδίκαιη έκπτωση και από τα δύο αξιώματα, με διαπιστωτική πράξη του οικείου Επόπτη Ο.Τ.Α. 157 Άρθρο 10, παρ. 3 και 6 του ν.4804/2021, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1Α του άρθρου 19 του ν.5043/2023. 158 Άρθρο 10, παρ. 7 και 8 του ν.4804/2021. 62 3.3. Ασυμβίβαστα 3.3Α. Σχετικό ασυμβίβαστο υπαλλήλων δήμων και των νομικών τους προσώπων159 Ασυμβίβαστη είναι η ιδιότητα του δημάρχου, δημοτικού συμβούλου, συμβούλου δημοτικών κοινοτήτων ή προέδρου δημοτικών κοινοτήτων με την ιδιότητα υπάλληλου με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου που υπηρετεί στον ίδιο δήμο και στα πάσης φύσεως νομικά πρόσωπα τα οποία έχει συστήσει ή στα οποία μετέχει ο δήμος. Το ασυμβίβαστο δεν συντρέχει, αν οι ανωτέρω υπάλληλοι αιτηθούν εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την επικύρωση της εκλογής από το αρμόδιο δικαστήριο την απόσπασή τους σε άλλη υπηρεσία προτίμησής τους, εντός των διοικητικών ορίων του δήμου όπου εξελέγησαν και, αν δεν υπάρχει, στην πλησιέστερη υπηρεσία προς τον δήμο όπου εξελέγησαν. Σε διαφορετική περίπτωση, εκπίπτουν αυτοδικαίως από το αιρετό αξίωμά τους και η αρμόδια υπηρεσία του δήμου οφείλει αμελλητί να ενημερώσει τον Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης160 για την έκδοση της σχετικής διαπιστωτικής πράξης έκπτωσης. Η ισχύς της απόσπασης άρχεται από την ημερομηνία εγκατάστασης των αιρετών και για όσο χρόνο διαρκεί η θητεία τους. Ειδικότερα, η απόσπαση είναι υποχρεωτική για τη διοίκηση. Διενεργείται με απόφαση των αρμοδίων οργάνων του Υπουργείου Εσωτερικών και του κατά περίπτωση αρμοδίου Υπουργού, κατά παρέκκλιση του ν. 4440/2016 (Α΄ 224), μη εφαρμοζόμενου του άρθρου 35 του ν.4873/2021 (Α΄ 248), και λήγει αυτοδίκαια με την καθ’ οιονδήποτε τρόπο λήξη της θητείας τους. 159 Άρθρο 105 του ν.5003/2022 160 Με το άρθρο 57 του ν.5027/2023 επιβεβαιώθηκε ότι για το μεταβατικό στάδιο και μέχρι την έναρξη της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α., όπου στο άρθρο 131 του ν.4555/2018 (Α’ 133) αναφέρεται Συντονιστής ή Επόπτης Ο.Τ.Α., νοείται ο Γραμματέας της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. 63 Η απόσπαση παραμένει σε ισχύ και στην περίπτωση ανάληψης αιρετού αξιώματος, για την άσκηση του οποίου ο αιρετός λαμβάνει υποχρεωτικά ειδική άδεια άνευ αποδοχών κατά τη διάρκεια της θητείας του. Η μισθοδοσία υπαλλήλων φορέων εκτός Γενικής Κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια της απόσπασής τους, βαρύνει τον φορέα προέλευσης. 64 3.3Β. Λοιπές κατηγορίες ασυμβιβάστων i. Για όσους εκλεγούν δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι ή πρόεδροι δημοτικών κοινοτήτων τα κωλύματα που αναλύθηκαν στην ενότητα 3.2 αποτελούν ταυτόχρονα και ασυμβίβαστα. Δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων ή πρόεδροι δημοτικών κοινοτήτων, που αποδέχονται οποιοδήποτε από τα καθήκοντα ή τα έργα που συνιστούν ασυμβίβαστο, εκπίπτουν από το αξίωμά τους. Το αρμόδιο διοικητικό πρωτοδικείο με απόφασή του διαπιστώνει την ύπαρξη του ασυμβιβάστου και την έκπτωση από το αξίωμα, ύστερα από ένσταση που ασκείται σύμφωνα με το άρθρο 72 του παρόντος και τα άρθρα 244 έως 266 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, περί των διαφορών που αναφύονται κατά την εκλογική διαδικασία στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Κατά της απόφασης με την οποία διαπιστώνεται το ασυμβίβαστο, χωρεί αίτηση αναίρεσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με το άρθρο 82 του ν.4804/2021 και τα άρθρα 53 έως 66 του π.δ.18/1989 (Α' 8), περί της αίτησης αναίρεσης. ii. Δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι ή πρόεδροι των δημοτικών κοινοτήτων δεν μπορούν να είναι κατά τη διάρκεια της θητείας τους, από οποιαδήποτε αιτία, οφειλέτες του οικείου δήμου, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των κοινωφελών επιχειρήσεων και της δημοτικής επιχείρησης ύδρευσης και αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) αυτού, καθώς, επίσης, και των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου στα οποία συμμετέχει ο οικείος δήμος, εφόσον η συνολική οφειλή υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ. α. Τα ανωτέρω πρόσωπα, οφείλουν να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν την οφειλή τους, εφόσον αυτή υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την ανακήρυξή τους ως εκλεγέντες. 65 Αν η οφειλή δεν εξοφληθεί ή δεν ρυθμιστεί εντός της ανωτέρω προθεσμίας, ο δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος ή πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας εκπίπτει αυτοδικαίως από το αξίωμα. Η οικεία οικονομική υπηρεσία, κατόπιν αυτεπαγγέλτου ελέγχου όλων των ανακηρυχθέντων, οφείλει αμελλητί να ενημερώσει τον οικείο Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Για την έκπτωση εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τότε που έλαβε γνώση της μη εξόφλησης ή μη ρύθμισης της οφειλής από την οικονομική υπηρεσία. β. Αν τα προαναφερόμενα πρόσωπα γίνουν οφειλέτες του δήμου ή των ανωτέρω νομικών προσώπων μετά την εκλογή τους οφείλουν να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν την οφειλή του εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών, αφότου η βεβαίωση της οφειλής καταστεί οριστική και λάβει γνώση αυτής ή, αν ασκηθούν ένδικα βοηθήματα, αφότου εκδοθεί τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Αν η οφειλή δεν εξοφληθεί ή δεν ρυθμιστεί εντός της ανωτέρω προθεσμίας, ο δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος ή πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας εκπίπτει αυτοδικαίως από το αξίωμα. Η οικεία οικονομική υπηρεσία οφείλει να ενημερώσει αμελλητί τον Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Για την έκπτωση εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τότε που έλαβε γνώση της μη εξόφλησης ή μη ρύθμισης της οφειλής από την οικονομική υπηρεσία. γ. Η διάταξη καταλαμβάνει, τόσο τις οφειλές του αιρετού οργάνου που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια της θητείας του, όσο και οφειλές που προϋπήρχαν της εκλογής ή της εγκατάστασής του στο δήμο. Συνεπώς, οι οφειλές αυτές, και στις δύο περιπτώσεις, εφόσον υπαχθούν σε διακανονισμό, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, εξαιρούνται από την υποχρέωση εξοφλήσεως εντός ορισμένης προθεσμίας και μπορούν να καταβάλλονται 66 τμηματικά εντός της δημοτικής περιόδου, χωρίς να δημιουργείται στο πρόσωπο του αιρετού οργάνου ασυμβίβαστο με το αξίωμα που κατέχει.161 Αίτηση διαγραφής της οφειλής κατά τις διατάξεις του άρθρου 174 ΚΔΚ δεν εμπίπτει στο ρυθμιστικό πλαίσιο της διάταξης.162 Ο καταλογισμός χρηματικού ποσού σε βάρος αιρετών από το Ελεγκτικό Συνέδριο ή από Οικονομικούς Επιθεωρητές, δεν εμπίπτει στην έννοια της οφειλής, η μη πληρωμή ή η εκπρόθεσμη πληρωμή της οποίας συνεπάγεται την έκπτωση από το αξίωμα.163 Δεν αποτελούν ασυμβίβαστο - Η ιδιότητα του μέλους της διοίκησης ή του υπαλλήλου δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών κοινής ωφέλειας, που συνδέονται με τον οικείο δήμο, τα νομικά του πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία αυτός συμμετέχει, με σύμβαση που είναι σχετική με το αντικείμενο της δραστηριότητάς τους. - Η σύναψη σύμβασης αγοράς, εκποίησης ή εκμίσθωσης δημοτικών ακινήτων, εφόσον η σχετική σύμβαση έχει συναφθεί ύστερα από πλειοδοτική δημοπρασία.164 - Αν ο οικείος δήμος συμμετέχει με οποιονδήποτε τρόπο στην επιχείρηση με την οποία συμβάλλεται ο ίδιος, τα νομικά του πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία μετέχει, δεν υπάρχει ασυμβίβαστο για τους αιρετούς του δήμου που μετέχουν στη διοίκηση της επιχείρησης αυτής. 3.4. Διαπίστωση κωλυμάτων εκλογιμότητας και έκπτωσης 3.4A. Με απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου Σε περίπτωση ασυμβιβάστου προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης ένστασης ενώπιον του αρμοδίου κατά τόπο διοικητικού δικαστηρίου, ώστε να διαπιστωθεί η ύπαρξη αυτού και η 161 ΣτΕ 3428/2017. 162 Γν ΝΣΚ 315/2003. 163 ΣτΕ 2178/2002. 164 ΔΠρΑθηνών 13333/2019. Συντρέχει κώλυμα εκλογιμότητας εταίρου στο πρόσωπο ομόρρυθμου εταιρείας ο οποίος είναι μισθωτής δημοτικού ακινήτου, με μίσθωμα άνω του χρηματικού αντικειμένου, άνευ πλειοδοτικής δημοπρασίας. 67 έκπτωση από το αξίωμα του αιρετού. Η ένσταση μπορεί να ασκηθεί σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο εντός της δημοτικής περιόδου. Ειδικότερα, όπως προβλέπεται στην παρ. 4 του άρθρου 248 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, αν πρόκειται για έλλειψη προσόντων ή κώλυμα εκλογιμότητας που υπήρχε, στο πρόσωπο του υποψηφίου, πριν από την έναρξη της εκλογικής διαδικασίας ή ασυμβίβαστο, η ένσταση μπορεί να ασκηθεί και μετά την πάροδο της προθεσμίας των επτά ημερών από τη λήξη του χρόνου έκθεσης της πράξης με την οποία ανακηρύσσονται οι επιτυχόντες και οι επιλαχόντες συνδυασμοί, καθώς και οι υποψήφιοι κάθε συνδυασμού που εκλέγονται ως τακτικοί ή αναπληρωματικοί. 3.4Β. Με απόφαση του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Για πρώτη φορά με τις διατάξεις του ν. 4804/2021 προβλέπονται ρητά οι περιπτώσεις εκείνες με τις οποίες επέρχεται αυτοδίκαιη έκπτωση από το αιρετό αξίωμα λόγω ύπαρξης ασυμβίβαστου. Ειδικότερα, όπως προβλέπεται στην παρ. 8 του ν. 4804/2021, δεν επιτρέπεται η σύμπτωση στο ίδιο πρόσωπο της ιδιότητας αιρετού και στους δύο βαθμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ή δύο άμεσα αιρετών αυτοδιοικητικών αξιωμάτων. Στην περίπτωση αυτή, επέρχεται αυτοδίκαιη έκπτωση και από τα δύο αξιώματα, με διαπιστωτική πράξη του οικείου Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Επιπλέον, όπως προβλέπεται στην παρ. 5 του ν. 4804/2021, δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων ή πρόεδροι δημοτικών κοινοτήτων που αποκτούν δημοτικότητα σε άλλο δήμο, εκπίπτουν από το αξίωμά τους αυτοδικαίως. Για την έκπτωση εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Γραμματέα Αποκεντρωμένης διοίκησης εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τότε που έλαβε γνώση της απόκτησης νέας δημοτικότητας. Επίσης, όπως προβλέπεται στις παρ. 2 και 3 του άρθρου 11 του ν.4804/2021 αν οφειλέτης του οικείου δήμου ή των νομικών προσώπων της παρ. 1 εκλεγεί δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος ή πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας, οφείλει να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει την 68 οφειλή του, εφόσον αυτή υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την ανακήρυξή του ως εκλεγμένος. Αν η οφειλή δεν εξοφληθεί ή δεν ρυθμιστεί εντός της ανωτέρω προθεσμίας ο δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος ή πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας εκπίπτει αυτοδικαίως από το αξίωμα. Η οικεία οικονομική υπηρεσία, κατόπιν αυτεπαγγέλτου ελέγχου όλων των ανακηρυχθέντων, οφείλει αμελλητί να ενημερώσει τον Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Για την έκπτωση εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τότε που έλαβε γνώση της μη εξόφλησης ή μη ρύθμισης της οφειλής από την οικονομική υπηρεσία. Αντιστοίχως, αν δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος ή πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας καταστεί μετά από την εκλογή του οφειλέτης του οικείου δήμου ή των προβλεπόμενων νομικών προσώπων, οφείλει να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει την οφειλή του εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών, αφότου η βεβαίωση της οφειλής καταστεί οριστική και λάβει γνώση αυτής ή, αν ασκηθούν ένδικα βοηθήματα, αφότου εκδοθεί τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Αν η οφειλή δεν εξοφληθεί ή δεν ρυθμιστεί εντός της ανωτέρω προθεσμίας, ο δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος ή πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας εκπίπτει αυτοδικαίως από το αξίωμα. Η οικεία οικονομική υπηρεσία οφείλει να ενημερώσει αμελλητί τον Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Για την έκπτωση εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τότε που έλαβε γνώση της μη εξόφλησης ή μη ρύθμισης της οφειλής από την οικονομική υπηρεσία Τέλος, όπως προβλέπεται στην παρ. 4 α του άρθρου 10 του ν.4804/2021 οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου που υπηρετούν στον ίδιο δήμο και στα πάσης φύσεως νομικά πρόσωπα τα οποία έχει συστήσει ή στα οποία μετέχει ο δήμος, στην περίπτωση που εκλεγούν, προκείμενου να μην καταληφθούν από ασυμβίβαστο, μπορούν αιτηθούν την απόσπαση σε άλλη υπηρεσία, εντός των διοικητικών ορίων του δήμου όπου εξελέγησαν και αν δεν υπάρχει, στην πλησιέστερη υπηρεσία προς τον δήμο όπου εξελέγησαν. Σε διαφορετική περίπτωση εκπίπτουν αυτοδικαίως από το αιρετό 69 αξίωμά τους. Η αρμόδια υπηρεσία του δήμου οφείλει αμελλητί να ενημερώσει τον Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την έκδοση της σχετικής διαπιστωτικής πράξης. 3.5. Αναστολή επαγγελματικής δραστηριότητας ή καθηκόντων Σημειώνεται ότι για τους δικηγόρους, τους συμβολαιογράφους και τους καθηγητές των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένου και του ειδικού διδακτικού και επιστημονικού προσωπικού, δεν υφίσταται κώλυμα ή ασυμβίβαστο στο να εκλεγούν και να αναλάβουν οποιοδήποτε αξίωμα αιρετού οργάνου στους πρωτοβάθμιους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, προκειμένου για τις ανωτέρω περιπτώσεις, ισχύουν οι ειδικότερες διατάξεις σχετικά με την αναστολή της άσκησης των καθηκόντων τους. Ειδικότερα: α) όσον αφορά τους Συμβολαιογράφους με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ν.2830/2000 (Α’ 96) «Κώδικας Συμβολαιογράφων», προβλέπεται ότι «συμβολαιογράφος που ανακηρύσσεται υποψήφιος δήμαρχος τελεί σε αναστολή ως προς την άσκηση των συμβολαιογραφικών καθηκόντων. Το ίδιο ισχύει σε περίπτωση διορισμού συμβολαιογράφου ως αντιδημάρχου ή εκλογής του ως προέδρου δημοτικού συμβουλίου. Η αναστολή δεν ισχύει για τους υποψήφιους και για εκείνους που θα εκλεγούν μέλη δημοτικού συμβουλίου. β) τα μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.) των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου του 160 του ν.4957/2022 (Α’ 141) τίθενται σε καθεστώς αναστολής καθηκόντων, αν αναλάβουν καθήκοντα δημάρχου. Τα μέλη Δ.Ε.Π., κατά το χρονικό διάστημα που τελούν σε καθεστώς αναστολής καθηκόντων, δύνανται να παρέχουν διδακτικό, ερευνητικό και εργαστηριακό έργο προς το Τμήμα του Α.Ε.Ι. όπου υπηρετούν, εφόσον αυτό δεν απαγορεύεται από άλλη ειδική διάταξη.Πίνακας 6 Κρίσιμες ημερομηνίες για τα κωλύματα εκλογιμότητας και το ασυμβίβαστο υπαλλήλων δήμων Ιδιότητα Πεδίο κωλύματος Παραίτηση ➢ Δικαστικοί λειτουργοί ➢ Αξιωματικοί ενόπλων δυνάμεων, ➢ Αξιωματικοί Σωμάτων ασφαλείας, Λιμενικού Σώματος- Ελληνικής Ακτοφυλακής. Εφόσον δεν υπηρέτησαν εντός ορίων δήμου στον οποίο επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα κατά και μετά την 1η Ιανουαρίου 2023 Παραίτηση πριν την ανακήρυξη. Μέχρι 09 Σεπτεμβρίου 2023 Δεν έχουν κώλυμα εκλογιμότητας Αξιωματικοί των σωμάτων ασφαλείας και του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής μέχρι και του βαθμού του Υπαστυνόμου Α΄, του Υποπυραγού και Ανθυποπλοιάρχου 71 Ιδιότητα Πεδίο κωλύματος Παραίτηση Γενικοί Διευθυντές, Διευθυντές: ➢ δήμων ➢ νομικών τους προσώπων ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, ως έχει δέκα (10) μήνες πριν από τη διενέργεια των εκλογών Στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων Παραίτηση από καθήκοντα έως 31η Μαΐου 2023 Μέλη ανεξάρτητων αρχών σε όλους τους δήμους Παραίτηση έως 31η Μαΐου 2023 72 Ιδιότητα Πεδίο κωλύματος Παραίτηση Γενικοί Διευθυντές Διευθυντές ➢ Δημοσίου, ➢ Περιφερειών ➢ Νομικών προσώπων ενταγμένων Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης ως έχει δέκα (10) μήνες πριν από τη διενέργεια των εκλογών στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων Παραίτηση από καθήκοντα έως 31η.12.2022 73 Ιδιότητα Πεδίο κωλύματος Παραίτηση Περιφερειακοί διευθυντές εκπαίδευσης, Διευθυντές εκπαίδευσης στους δήμους όπου εκτείνεται η αρμοδιότητα τους Παραίτηση από καθήκοντα έως 31η Μαΐου 2023 Δεν έχουν κώλυμα εκλογιμότητας Διευθυντές σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Διευθυντές ιατροί ➢ Ιατρικής Υπηρεσίας ➢ Κέντρων Υγείας, Υπεύθυνοι συντονιστές επιστημονικής λειτουργίας Κέντρων Υγείας στο δήμο όπου έχει την έδρα του ο φορέας Παραίτηση από καθήκοντα έως 31η Μαΐου 2023 Δεν έχουν κώλυμα εκλογιμότητας ➢ Διευθυντές τμημάτων, μονάδων, κλινικών και εργαστηρίων ιατρικής υπηρεσίας του Ε.Σ.Υ ➢ Διευθυντές ιατροί που προΐστανται της Ιατρικής Υπηρεσίας , Κέντρων Υγείας και ο υπεύθυνος συντονιστής επιστημονικής λειτουργίας Κέντρου Υγείας, για άλλους δήμους έκτασης αρμοδιότητας φορέα, πλην δήμου έδρας 74 Ιδιότητα Πεδίο ασυμβίβαστου Άρση ασυμβίβαστου Υπάλληλοι δήμων Υπάλληλοι πάσης φύσεως νομικών προσώπων δήμων με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου στον οικείο δήμο στους οικείους δήμους Αίτηση απόσπασης εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την επικύρωση της εκλογής από το αρμόδιο δικαστήριο σε άλλη υπηρεσία, εντός των διοικητικών ορίων του δήμου Εάν δεν υπάρχει, στην πλησιέστερη υπηρεσία προς τον δήμο όπου εξελέγησαν 75 Συμβάσεις Όσοι συνδέονται με τον δήμο & τα νομικά του πρόσωπα του δήμου με: ➢ σύμβαση προμήθειας, ➢ σύμβαση εκτέλεσης έργου, ➢ σύμβαση παροχής υπηρεσιών, ➢ σύμβαση παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης έργου ή υπηρεσίας, Συνολικής αξίας μεμονωμένα κατ’ είδος ή σωρευτικά άνω των 10.000 ευρώ, κατ’ έτος εκτός ΦΠΑ (Δεν έχουν κώλυμα οι υπάλληλοι ή τα μέλη διοίκησης δημόσιας επιχείρησης ή οργανισμού κοινής ωφέλειας, που συνδέεται με σύμβαση με τον δήμο) Δεν αποτελεί ασυμβίβαστο η σύναψη σύμβασης αγοράς, εκποίησης ή εκμίσθωσης δημοτικών ακινήτων, εφόσον η σχετική σύμβαση έχει συναφθεί ύστερα από πλειοδοτική δημοπρασία. Απόλυτο τοπικό κώλυμα, εφόσον η σύμβαση είναι σε ισχύ κατά και μετά από την 1η Ιανουαρίου του 2023. 76 Συμβάσεις ▪ Γενικοί διευθυντές, ▪ διευθύνοντες σύμβουλοι, ▪ πρόεδροι και μέλη διοικητικών συμβουλίων, ▪ διαχειριστές, ▪ μέτοχοι και εταίροι κεφαλαιουχικών εταιρειών, εφόσον το ποσοστό συμμετοχής τους στις εταιρείες υπερβαίνει το τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) του συνολικού κεφαλαίου της εταιρείας ▪ εταίροι προσωπικών εταιρειών και κοινοπρακτούντα πρόσωπα που έχουν συμβληθεί με το δήμο, τα νομικά του πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία ο δήμος συμμετέχει Απόλυτο τοπικό κώλυμα, εφόσον η σύμβαση: ➢ είναι σε ισχύ κατά και μετά από την 1 η Ιανουαρίου του 2023. ➢ έχει συνολική αξία μεμονωμένα κατ’ είδος ή σωρευτικά άνω των 10.000 ευρώ, κατ’ έτος εκτός ΦΠΑ. 77 Έκπτωση από αιρετό αξίωμα / Παύση/Αποστέρηση Δημόσιας θέσης Έκπτωση από αιρετό αξίωμα μετά από: ➢ Αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση για κακούργημα ή σε οποιαδήποτε ποινή για συγκεκριμένα αδικήματα. ➢ Απόφαση Επόπτη Ο.Τ.Α. για πειθαρχικό παράπτωμα Παύση για λόγους δημόσιου συμφέροντος Απόλυτο κώλυμα σε όλους τους δήμους για την επόμενη της έκπτωσης αυτοδιοικητική περίοδο Σε όσους έχει επιβληθεί αποστέρηση δημόσιας θέσης ή δημόσιου ή αυτοδιοικητικού αξιώματος με αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση Απόλυτο κώλυμα σε όλους τους δήμους για την επόμενη της έκπτωσης αυτοδιοικητική περίοδο 78 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ – ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΗΣ ΣΥΝΔΥΣΜΟΥΠΥΛΗ ΔΗΛΩΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΩΝ (gov.gr) ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ 1. Ηλεκτρονική Πύλη δήλωσης υποψηφιοτήτων Στις επικείμενες δημοτικές εκλογές, για πρώτη φορά, τίθεται σε εφαρμογή η ηλεκτρονική δήλωση των συνδυασμών μέσω της Πύλης δήλωσης υποψηφιοτήτων (εφεξής, «Πύλη»), με αναλογική εφαρμογή του άρθρου 33 του π.δ. 26/2012, η οποία θα είναι προσβάσιμη μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr - ΕΨΠ). Βασικοί στόχοι του νέου τρόπου υποβολής συνδυασμών και υποψηφιοτήτων αποτελούν η απλούστευση και επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών. Η λειτουργία της Πύλης καθορίζεται στην υπ’ αριθμ. 64742/ 2.8.2023 (Β’ 4879 και ΑΔΑ: 6ΦΕΙ46ΜΤΛ6-ΓΔΦ) κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και περιγράφεται στο «Εγχειρίδιο Χρήσης» που διατίθεται στην εφαρμογή. 2. Προϋποθέσεις νομιμότητας συνδυασμού 2.1 Η υποβολή υποψηφιότητας165 μέσω της ηλεκτρονικής Πύλης για το αξίωμα του δημάρχου, των δημοτικών συμβούλων, των συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων και των προέδρων των δημοτικών κοινοτήτων γίνεται αποκλειστικά κατά συνδυασμούς.166 Υποψηφιότητες εκτός συνδυασμών αποκλείονται. 167 165 Η δήλωση υποψηφιότητας του συνδυασμού αποτελεί σώρευση των δηλώσεων βουλήσεως κάθε προσώπου που περιλαμβάνεται σε αυτόν (ΣτΕ 2476/2008, σκέψη 7, η οποία ισχύει και για την ηλεκτρονική υποβολή της υποψηφιότητας). 166 Άρθρο 15, παρ. 1 ν.4804/2021. 167 Η εκλογή των αιρετών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης α’ βαθμού κατά συνδυασμούς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15, παρ. 1 του ν.4804/2021 δεν αντίκειται στο Σύνταγμα, ούτε στις αρχές της καθολικότητας και της ισότητας της ψήφου ή άλλες αρχές που διέπουν την εκλογή αυτή (ΣτΕ 3156/2000). Δεν αντιβαίνει στο άρθρο 5, παρ. 1 του Συντάγματος, διότι ο οριζόμενος από τις διατάξεις αυτές τρόπος εκλογής περιορίζει αλλά δεν αναιρεί το σχετικό δικαίωμα του άρθρου 5, παρ. 1 του Συντάγματος, αφού παρέχει στον πολίτη τη δυνατότητα συμμετοχής του στην πολιτική ζωή της χώρας τόσο με τη μορφή της εκλογής του δημάρχου και των δημοτικών συμβούλων, το οποίο δικαίωμα δεν 79 Ο υποψήφιος δεν έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα σε περισσότερους συνδυασμούς, ή να είναι υποψήφιος για περισσότερα του ενός (1) αξιώματα των δήμων ή των περιφερειών.168 Έτσι, το ίδιο πρόσωπο δεν μπορεί να είναι συγχρόνως υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Σουφλίου και υποψήφιος σύμβουλος της Δημοτικής Κοινότητας Μικρού Δερείου του Δήμου Σουφλίου. Οι συνδυασμοί καταρτίζονται ως ακολούθως:169 Κάθε συνδυασμός περιλαμβάνει υποχρεωτικά: • τον υποψήφιο δήμαρχο • τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους στο σύνολο των εκλογικών περιφερειών.170 Σε κάθε εκλογική περιφέρεια ο αριθμός των υποψηφίων κυμαίνεται ανάμεσα: - στον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν σε αυτή, βάσει της υπ’ αριθμ. 64716/ 1.8.2023 (Β’ 4844 και ΑΔΑ: Ψ2Ζ446ΜΤΛ6-ΡΤΦ) απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών (κατ’ ελάχιστον) και - στον αριθμό που προκύπτει μετά από προσαύξηση μέχρι και εκατόν πενήντα τοις εκατό (150%) σε σχέση με τον κατ’ ελάχιστο αριθμό εδρών. Τυχόν δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το δεκαδικό σκέλος είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 0,5.171 Για τον υπολογισμό του ελάχιστου και μέγιστου δυνατού αριθμού των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων δεν προσμετρείται ο υποψήφιος δήμαρχος. Επισημαίνεται ότι σε δήμους που αποτελούνται από περισσότερες της μίας εκλογικές αναιρείται από την έλλειψη δυνατότητας του εκλογέα να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ μεμονωμένου υποψηφίου, όσο και με τη μορφή της δικής του δυνατότητας να θέσει υποψηφιότητα, δημάρχου ή δημοτικού συμβούλου, αφού αυτός που επιθυμεί να υποβάλει υποψηφιότητα και δεν γίνεται δεκτός από κάποιο συνδυασμό μπορεί να καταρτίσει ο ίδιος ελευθέρως συνδυασμό και να ζητήσει την ψήφο των εκλογέων (ΣτΕ 121/2004, 545/2001, 3160/2000, πρβλ. ΑΕΔ 10/1982, 35/1985). 168 Άρθρο 15, παρ. 3 του ν.4804/2021. 169 Σημειώνεται ότι δεν απαιτείται ο συνδυασμός να έχει καταστατικό λειτουργίας προκειμένου να λάβει μέρος στις δημοτικές εκλογές. 170 Άρθρο 15, παρ. 1 του ν.4804/2021. 171 Άρθρο 15, παρ. 2α του ν.4804/2021. 80 περιφέρειες, το συνολικό άθροισμα του μέγιστου αριθμού υποψηφίων δύναται να είναι μεγαλύτερο από τον αντίστοιχο μέγιστο αριθμό υποψηφίων σε δήμους που αποτελούν ενιαία εκλογική περιφέρεια, στην οποία εκλέγεται ίδιος αριθμός δημοτικών συμβούλων.172 • τους υποψήφιους συμβούλους δημοτικής κοινότητας και/ή προέδρους δημοτικής κοινότητας, για το 60% των δημοτικών κοινοτήτων τουλάχιστον, ανεξαρτήτως πληθυσμού.173,174 - Σε κάθε δημοτική κοινότητα στην οποία εκλέγεται συμβούλιο, ο συνδυασμός έχει υποψηφίους συμβούλους σε αριθμό ο οποίος κυμαίνεται ανάμεσα: ➢ στον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν σε αυτή, βάσει του πληθυσμού της (κατ’ ελάχιστον) και ➢ στον αριθμό που προκύπτει μετά από προσαύξηση μέχρι και εκατόν πενήντα τοις εκατό (150%) σε σχέση με τον κατ’ ελάχιστο αριθμό εδρών που αντιστοιχούν στην κάθε δημοτική κοινότητα. Τυχόν δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το δεκαδικό σκέλος είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 0,5. 175 172 ΣτΕ 4054/2011, σκ. 8 173 Επίσης, σημειώνεται ότι αν για οποιονδήποτε λόγο ο πρόεδρος ή το συμβούλιο της δημοτικής κοινότητας δεν ασκεί τις αρμοδιότητες του (όπως είναι η περίπτωση μη εκλογής προέδρου δημοτικής κοινότητας ή συμβουλίου δημοτικής κοινότητας), τις ασκεί ο δήμος με τα αρμόδια όργανά του. Σχετική διαπιστωτική πράξη εκδίδει το δημοτικό συμβούλιο, μετά από σχετική εισήγηση του δημάρχου ή του τυχόν κατά τόπο αρμόδιου ορισμένου αντιδημάρχου (Άρθρο 84, παρ. 3 του ν.3852/2010, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 86 του ν.4555/2018). 174 Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την πάγια θέση του Υπουργείου Εσωτερικών, σε κοινότητες που έχουν απογραφεί με μηδενικό μόνιμο πληθυσμό (64436/ 1.8.2023 (Β’ 4821 και ΑΔΑ: 996Γ46ΜΤΛ6-3ΒΒ), δεν μπορούν να ανακηρυχθούν υποψήφιοι σύμβουλοι δημοτικής κοινότητας (αριθ. πρωτ. 14667/25-4- 2014 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών) και άρα οι κοινότητες αυτές δεν προσμετρούνται για την εύρεση του 60% στο σύνολο των δημοτικών κοινοτήτων. Πρόκειται για τις ακόλουθες δημοτικές κοινότητες: 1) Δημοτική Κοινότητα Γαλήνης Δημοτικής Ενότητας Κυπρίνου Δήμου Ορεστιάδας, 2) Δημοτική Κοινότητα Καρδίας Δημοτικής Ενότητας Πτολεμαΐδας, Δήμου Εορδαίας, 3) Δημοτική Κοινότητα Σπόθων Δημοτική Ενότητα Περάματος, Δήμου Ιωαννιτών, 4) Δημοτική Κοινότητα Αγία Παρασκευή, Δημοτική Ενότητα Ανατολικού Ζαγορίου Δήμου Ζαγορίου, 5) Δημοτική Κοινότητα Αναβρυτού, Δημοτική Ενότητα Φιλιατών Δήμου Σουλίου, 6) Δημοτική Κοινότητα Στεφανίου Δημοτική Ενότητα Ασπροποτάμου Δήμου Μετεώρων, 7) Δημοτική Κοινότητα Γκανέϊκα Δημοτική Ενότητα Ωλενίας, Δήμου Ανατολικής Αχαΐας, 8) Δημοτική Κοινότητα Ανθοχωρίου Δημοτική Ενότητα Μεγαλόπολης, Δήμος Μεγαλόπολης και 9) Δημοτική Κοινότητα Μαραθούσσης Δημοτική Ενότητα Μεγαλόπολης, Δήμος Μεγαλόπολης. 175 Άρθρο 15, παρ. 2β του ν.4804/ 2021. 81 - Σε κάθε δημοτική κοινότητα στην οποία εκλέγεται πρόεδρος, ο αριθμός των υποψήφιων πρόεδρων , μπορεί να κυμαίνεται από έναν (1) έως τρεις (3) . 176 • υποψήφιους, από κάθε φύλο, σε ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) τουλάχιστον του συνολικού αριθμού των υποψηφίων του οικείου συνδυασμού, εξαιρουμένων των υποψηφίων προέδρων δημοτικών κοινοτήτων έως και διακοσίους (200) κατοίκους177 (βλ. αναλυτικότερα το επόμενο κεφάλαιο). 176 Άρθρο 15, παρ. 2β του ν.4804/ 2021. 177 Άρθρο 15, παρ. 2γ του ν.4804/2021. 82 Προς υποβοήθηση της κατάρτισης συνδυασμών, ακολουθούν πίνακες όπου παρατίθενται ο ελάχιστος αριθμός δημοτικών κοινοτήτων στις οποίες ένας συνδυασμός οφείλει να έχει υποψηφίους (Πίνακας 7), καθώς και ο ελάχιστος και ο μέγιστος αριθμός υποψηφίων δημοτικών συμβούλων (Πίνακες 8 και 9) και υποψηφίων πρόεδρων και συμβούλων κοινότητας (Πίνακας 10). Πίνακας 7 Ελάχιστος αριθμός δημοτικών κοινοτήτων στις οποίες ένας συνδυασμός οφείλει να έχει υποψηφίους Αριθμός Δημοτικών Κοινοτήτων στο Δήμο Αριθμός δημοτικών κοινοτήτων που ο συνδυασμός οφείλει να έχει τον ελάχιστο αριθμό υποψηφίων 2 1 3 2 4 2 5 3 6 4 7 4 8 5 9 5 10 6 11 7 12 7 …. … v v χ 0,6 Πίνακας 8 Ελάχιστος και Μέγιστος Αριθμός Υποψηφίων Δημοτικών Συμβούλων (σε δήμους με ενιαία εκλογική περιφέρεια) Δήμος (μόνιμος πληθυσμός) Ελάχιστος Αριθμός Υποψηφίων Δημοτικών Συμβούλων Μέγιστος Αριθμός Υποψηφίων Δημοτικών Συμβούλων έως και 2.000 13 33 2.001 - 5.000 15 38 83 5.001 - 10.000 19 48 10.001 - 30.000 25 63 30.001 - 50.000 29 73 50.001 - 100.000 35 88 100.001 - 150.000 39 98 150.001 και άνω 43 108 Πίνακας 9 Ελάχιστος και Μέγιστος Αριθμός Υποψηφίων Δημοτικών Συμβούλων (σε δήμους με εκλογικές περιφέρειες) Αριθμός εδρών εκλογικής περιφέρειας Ελάχιστος Αριθμός Υποψήφιων Δημοτικών Συμβούλων Μέγιστος Αριθμός Υποψηφίων Δημοτικών Συμβούλων Μονοεδρική178 1 3 Διεδρική 2 5 Τριεδρική 3 8 Έδρες εκλογικής περιφέρειας Ίσος με τις έδρες της εκλογικής περιφέρειας Αυξανόμενος έως και 150% σε σχέση με τον αριθμό των εδρών της κάθε εκλογικής περιφέρειας 178 Πρόκειται για τις εκλογικές περιφέρειες που διαθέτουν μία έδρα, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 64716/ 1.8.2023 (Β’ 4844 και ΑΔΑ: Ψ2Ζ446ΜΤΛ6-ΡΤΦ) απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών. 84 Πίνακας 10 Ελάχιστος και Μέγιστος Αριθμός Υποψηφίων Προέδρων Δημοτικών Κοινοτήτων και Συμβούλων Δημοτικών Κοινοτήτων Δημοτική Κοινότητα (πληθυσμός) Συμβούλιο Ελάχιστος αριθμός υποψηφίων συμβούλων δημοτικής κοινότητας Μέγιστος αριθμός υποψηφίων συμβούλων δημοτικής κοινότητας έως 200 Πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας 1 3 201 - 2.000 3μελές 3 8 2001 - 10.000 5μελές 5 13 10.001 - 50.000 11μελές 11 28 50.001 και άνω 15μελές 15 38 2.2. Ποσόστωση υποψηφίων από κάθε φύλο Κάθε συνδυασμός πρέπει να περιλαμβάνει στο ψηφοδέλτιό του υποψήφιο δήμαρχο, υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους και υποψήφιους συμβούλους δημοτικής κοινότητας από κάθε φύλο (άνδρες - γυναίκες) σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με το 40% του συνολικού αριθμού των υποψηφίων του. Τυχόν δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην αμέσως επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το δεκαδικό μέρος του είναι τουλάχιστον ίσο με 0,5. Ειδικά για την περίπτωση δήμων που αποτελούνται από περισσότερες της μίας (1) εκλογικές περιφέρειες ή αποτελούνται από δημοτικές κοινότητες επισημαίνεται ότι η ποσόστωση υπολογίζεται με βάση τον αριθμό των υποψηφίων, ήτοι δημάρχου, δημοτικών συμβούλων και συμβούλων δημοτικής κοινότητας (εξαιρουμένων των προέδρων των δημοτικών κοινοτήτων) στο σύνολο του δήμου και όχι ανά εκλογική 85 περιφέρεια ή δημοτική κοινότητα. Ο συνδυασμός μπορεί να κατανείμει στη συνέχεια όπως επιθυμεί τους υποψήφιους και από τα δύο φύλα που του αναλογούν σε κάθε κατηγορία υποψηφίων (δήμαρχο, δημοτικούς συμβούλους, συμβούλους δημοτικής κοινότητας, προέδρους δημοτικών κοινοτήτων) και σε κάθε εκλογική περιφέρεια ή κοινότητα.. Κρίσιμο χρονικό σημείο κατά το οποίο κρίνεται το παραδεκτό της δήλωσης κατάρτισης συνδυασμού, από την άποψη της συμμετοχής σε αυτόν του νόμιμου αριθμού υποψήφιων και των δύο (2) φύλων, είναι το χρονικό σημείο ανακήρυξης του συνδυασμού αυτού από το αρμόδιο πολιτικό δικαστήριο.179 Αν μετά την ανακήρυξη και τη συμμετοχή του συνδυασμού στις εκλογές, ακυρωθεί η ανακήρυξη υποψηφίου ή η εκλογή συμβούλου και έτσι ελαττωθεί το νόμιμο ποσοστό υποψηφίων ή συμβούλων από τα δύο φύλα, η δήλωση κατάρτισης του συνδυασμού δεν καθίσταται απαράδεκτη.180 Ακολούθως, δίνεται ένα παράδειγμα κατάρτισης συνδυασμού στον Δ. Σουφλίου. Α. Στον Δήμο Σουφλίου για να είναι νόμιμος ένας συνδυασμός θα πρέπει να περιλαμβάνει: 1. Υποψήφιο δήμαρχο 2. Υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους ως εξής: 179 Όπως συνάγεται από τις διατάξεις του άρθρου 18, παρ. 5 και 9 ν.3852/2010, Πρβλ. ΣτΕ 3237/2007 7μ., 897/2010 7μ. κ.ά. Επισημαίνεται ότι τα διοικητικά δικαστήρια, όταν ελέγχουν παρεμπιπτόντως την πράξη ανακήρυξης συνδυασμού για τον λόγο ότι ο συνδυασμός αυτός ανακηρύχθηκε κατά παράβαση του νόμιμου αριθμού γυναικών υποψήφιων δημοτικών συμβούλων και συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων, σε περίπτωση που διαπιστώσουν την ανωτέρω παράβαση, ακυρώνουν την προσβαλλόμενη πράξη χωρίς να απαιτείται να αποδειχθεί ότι η νομική αυτή πλημμέλεια «είναι δυνατόν να ασκήσει επιρροή στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα» κατά το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 259 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν.2717/1999, Α’ 97). Και τούτο διότι, υπό την αντίθετη εκδοχή, το εξαιρετικά δυσαπόδεικτο γεγονός της δυνατότητας επιρροής της νομικής αυτής πλημμέλειας στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα θα καθιστούσε απρόσφορο το θετικό μέτρο της ποσόστωσης υπέρ των δύο φύλων που θεσπίζει η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 15, παρ. 2γ του ν.4804/2021, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 116, παρ. 2 του Συντάγματος, και εξαιρετικά δυσχερή την επίτευξη του επιδιωκόμενου συνταγματικού σκοπού της θεμελίωσης μιας πραγματικής ισότητας των δύο φύλων κατά την πρόσβαση στα αιρετά αξιώματα του δημάρχου, δημοτικού συμβούλου και συμβούλου δημοτικής κοινότητας (ΣτΕ 2123/2011, σκ. 6 και ΔΠρωτ. Ηρακλ 49/2011). 180 ΣτΕ 915/2015, 3353/2004 86 Εκλογική Περιφέρεια Κατώτερος Αριθμός Υποψηφίων Ανώτερος Αριθμός Υποψηφίων Ορφέα 9 23 Σουφλίου 11 28 Τυχερού 5 13 3. Υποψηφίους στις δημοτικές κοινότητες ως εξής: Από τις 17 δημοτικές κοινότητες μπορεί να θέτει υποψήφιους κατ’ ελάχιστον στις 10 (καθώς 17*0,6=10,2) δημοτικές κοινότητες, ανεξαρτήτως πληθυσμού. 4. Υποψήφιους τουλάχιστον 40% από κάθε φύλο (μη συνυπολογιζόμενων των υποψήφιων προέδρων δημοτικών κοινοτήτων) Β. Στο ανωτέρω πλαίσιο, ένας συνδυασμός στο Δήμο Σουφλίου μπορεί να συγκροτηθεί ενδεικτικά ως εξής: 1. Υποψήφιος Δήμαρχος 2. Υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι, ανά εκλογική περιφέρεια 3. Υποψήφιοι σύμβουλοι και πρόεδροι δημοτικών κοινοτήτων για τις ακόλουθες κοινότητες: Εκλογική Περιφέρεια Αριθμός Υποψηφίων Ορφέα 12 Σουφλίου 11 Τυχερού 13 Δημοτική Κοινότητα Μόνιμος Πληθυσμός Αριθμός Υποψηφίων Δημοτική Κοινότητα Σουφλίου 3.770 10 Δημοτική Κοινότητα Δαδιάς 409 6 Δημοτική Κοινότητα Κορνοφωλεάς 366 4 Δημοτική Κοινότητα Λαγυνών 208 5 Δημοτική Κοινότητα Λυκόφωτος 255 3 Δημοτική Κοινότητα Κυριακής 73 2 Δημοτική Κοινότητα Μάνδρας 125 2 Δημοτική Κοινότητα Μαυροκκλησίου 180 1 Δημοτική Κοινότητα Μικρού Δερείου 1.836 6 Δημοτική Κοινότητα Πρωτοκκλησίου 776 5 Δημοτική Κοινότητα Τυχερού 1.483 4 Δημοτική Κοινότητα Λευκίμμης 153 3 87 4. Ο απαιτούμενος αριθμός υποψηφίων από κάθε φύλο είναι 32 και υπολογίζεται ως ακολούθως: 1 (Δήμαρχος) + 36 (υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι) + 43 (υποψήφιοι για τα συμβούλια των δημοτικών κοινοτήτων, χωρίς να υπολογίζονται οι υποψήφιοι πρόεδροι δημοτικών κοινοτήτων) = 80 * 0,4= 32 υποψήφιοι κατ’ ελάχιστον από κάθε φύλο. 3. Διαδικασία υποβολής συνδυασμών Η δήλωση των συνδυασμών υποβάλλεται στην ηλεκτρονική Πύλη δήλωσης υποψηφιοτήτων η οποία είναι προσβάσιμη μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr -ΕΨΠ), από τους επικεφαλής των συνδυασμών υποψήφιους δημάρχους το αργότερο έως τις 23:59 την 31η Αυγούστου του 2023. Στη δήλωση κατάρτισης του συνδυασμού καταχωρίζονται από τον υποψήφιο δήμαρχο ή τον διαχειριστή του συνδυασμού, κατά σειρά: α) το όνομα και το τυχόν έμβλημα του συνδυασμού, το οποίο εκτός από μία σύντομη περιγραφή μπορεί και να απεικονίζεται.181 β) το όνομα, το επώνυμο και το πατρώνυμο ή μητρώνυμο, η ημερομηνία γέννησης, η ιδιότητα, η πλήρης διεύθυνση και το Α.Φ.Μ. του υποψήφιου αιρετού (δημάρχου, δημοτικού συμβούλου, συμβούλου δημοτικής κοινότητας και προέδρου δημοτικής κοινότητας). γ) η εκλογική περιφέρεια ή η δημοτική κοινότητα στην οποία είναι υποψήφιος. 181 Σύμφωνα με το άρθρο 15, παρ. 8α του ν.4804/2021 «απαγορεύεται να ορίζεται ή να χρησιμοποιείται ως όνομα ή ως έμβλημα του συνδυασμού σύμβολο θρησκευτικής λατρείας, ή σημαία, ή άλλο παρόμοιο σύμβολο κράτους, ή σημείο ιδιαίτερης ευλάβειας, στέμμα, όνομα ή έμβλημα πολιτικής οργάνωσης, φωτογραφία οποιουδήποτε προσώπου, έμβλημα κράτους, που ίσχυε παλαιότερα ή ισχύει ακόμη, καθώς και σύμβολα ή εμβλήματα του δικτατορικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967, ή σύμβολα ή εμβλήματα με ρατσιστικό ή ξενοφοβικό περιεχόμενο, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 927/1979 (Α’ 139).». 88 δ) επισυνάπτεται το ηλεκτρονικό παράβολο182 (είτε αυτό εκδόθηκε ατομικά είτε για το σύνολο ή μέρος του συνδυασμού), από το οποίο προκύπτει ότι κάθε υποψήφιος ανάλογα το αιρετό αξίωμα έχει καταθέσει υπέρ του δημοσίου το αντίστοιχο ποσό (δήμαρχος: 200€, δημοτικός σύμβουλος: 50€, σύμβουλος και πρόεδρος δημοτικής κοινότητας: 10€),183 ε) Τη δήλωση παραίτησης (σε ηλεκτρονική μορφή), εφόσον υφίσταται τέτοια περίπτωση, από θέση που αποτελεί κώλυμα εκλογιμότητας,184 στ) Επιπλέον για τους πολίτες λοιπών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταχωρίζεται φωτοαντίγραφο ισχύοντος αποδεικτικού ταυτότητας ή διαβατηρίου. 185 3.1. Ονοματεπωνυμικά στοιχεία υποψηφίων Σε ό,τι αφορά τα ονόματα των υποψηφίων, επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί πέραν του κυρίου ονόματος του υποψηφίου ή του επωνύμου και υποκοριστικό ή ψευδώνυμο, καλλιτεχνικό ή άλλο, εφόσον με αυτό είναι ευρύτερα γνωστός. Στην περίπτωση αυτή το υποκοριστικό ακολουθεί το κύριο όνομα ή το επώνυμο και τίθεται σε παρένθεση. Δεν επιτρέπεται να τίθεται άλλο στοιχείο πέραν του υποκοριστικού ή ψευδωνύμου, όπως κάθε είδους επαγγελματική, πολιτική ή άλλη ιδιότητα. Στην περίπτωση αυτή, η αναγραφή θεωρείται ως μη γενόμενη και ο υποψήφιος ανακηρύσσεται από το δικαστήριο μόνο με τα ονοματεπωνυμικά του στοιχεία. 182 Αναφορικά με τη διαδικασία έκδοσης του ηλεκτρονικού παράβολου αυτόματης δέσμευσης βλ. http://www.gsis.gr/gsis/info/gsis_site/Services/Polites/eparavolo.html. Προς διευκόλυνση των υποψηφίων αναφέρεται ότι στην ειδική εφαρμογή χορήγησης των ηλεκτρονικών παράβολων τα πεδία συμπληρώνονται ως ακολούθως: Φορέας Δημοσίου-Υπουργείο Δικαιοσύνης, Κατηγορία παράβολουΥποψηφιότητα στις δημοτικές εκλογές, Τύπος παραβόλου -Υποψηφιότητα για το αξίωμα του δημάρχου [κωδικός τύπου: 1369] - Υποψηφιότητα για το αξίωμα του δημοτικού συμβούλου [κωδικός τύπου: 1371] - Υποψηφιότητα για το αξίωμα του προέδρου ή συμβούλου δημοτικής κοινότητας [κωδικός τύπου 3300] - Υποψηφιότητα συνόλου ή μέρους συνδυασμού δημοτικών εκλογών [κωδικός τύπου 3304]. 184 Άρθρο 30, παρ. 2 του π.δ. 26/2012 και με την επιφύλαξη του εδαφίου β της παρ. 2α του άρθρου 10 του ν.4804/2021. 185 Άρθρο 3, παρ. 12β του π.δ.133/1997. 89 Πέραν του κύριου ονόματος κάθε υποψήφιος/υποψήφια, καταχωρίζει το επώνυμο με αναγραφή του πατρώνυμου ή του μητρώνυμου. Για παράδειγμα, γυναίκα υποψήφια με όνομα Μαρία, επώνυμο Παπαδοπούλου, πατρώνυμο Μάριος μητρώνυμο Βασιλική, μπορεί να αναγραφεί Μαρία Παπαδοπούλου του Μάριου ή Μαρία Παπαδοπούλου της Βασιλικής Όσον αφορά τα επώνυμα των υποψηφίων, εφόσον ο υποψήφιος/υποψήφια είναι έγγαμος/έγγαμη ή έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, μπορεί να προσθέσει, ανεξαρτήτως σειράς (δηλ. να θέσει ως πρώτο επώνυμο αυτό που επιθυμεί), και το επώνυμο του/της συζύγου ή συμβιούντος ή συμβιούσης. Επιπλέον, υποψήφιες που στην οικογενειακή τους μερίδα είναι εγγεγραμμένες με το πατρικό τους επώνυμο, δεν δύνανται να απαλείψουν το επώνυμο αυτό. Αντίθετα, δύνανται, κατά βούλησή τους, να προτάξουν έναντι του πατρικού το επώνυμο του συζύγου τους ή να προσθέσουν το επώνυμο του συζύγου μετά το πατρικό. Για παράδειγμα, γυναίκα υποψήφια με όνομα Μαρία, πατρικό επώνυμο Παπαδοπούλου, επώνυμο συζύγου Γεωργιάδου, όνομα πατρός Μάριος και όνομα μητρός Βασιλική, μπορεί να αναγραφεί στη δήλωση με τους ακόλουθους τρόπους: α. Μαρία Παπαδοπούλου του Μάριου ή της Βασιλικής, ή β. Μαρία Παπαδοπούλου Γεωργιάδου του Μάριου ή της Βασιλικής, ή γ. Μαρία Γεωργιάδου Παπαδοπούλου του Μάριου ή της Βασιλικής . Υποψήφιες που στην οικογενειακή τους μερίδα είναι εγγεγραμμένες με το επώνυμο του συζύγου τους, μπορούν να χρησιμοποιήσουν ως πρώτο επώνυμο είτε το πατρικό είτε του συζύγου είτε μόνο ένα από αυτά. Αν γίνει χρήση μόνο του συζυγικού επωνύμου, αντί του πατρωνύμου τίθεται το όνομα του συζύγου, με την ένδειξη 90 «σύζυγος» ή «συζ.». ή αν γίνει χρήση μόνο του επωνύμου του συμβιούντος, αντί του πατρωνύμου, τίθεται το όνομα του συμβιούντος, με την ένδειξη «συμβ.» Για παράδειγμα, γυναίκα υποψήφια με όνομα Μαρία, όνομα συζύγου Ιωάννης, επώνυμο συζύγου Γεωργιάδου, όνομα πατρός Μάριος ή μητρός Βασιλική, πατρικό επώνυμο Παπαδοπούλου η οποία είναι εγγεγραμμένη στην οικογενειακή της μερίδα με το επώνυμο του συζύγου της, μπορεί να αναγραφεί στη δήλωση με τους ακόλουθους τρόπους: α. Μαρία Παπαδοπούλου του Μάριου ή της Βασιλικής, ή β. Μαρία Παπαδοπούλου Γεωργιάδου του Μάριου ή της Βασιλικής, ή γ. Μαρία Γεωργιάδου Παπαδοπούλου του Μάριου ή της Βασιλικής, ή δ. Μαρία Γεωργιάδου σύζυγος Ιωάννη. Επισημαίνεται ότι απλά σφάλματα στην αναγραφή των ονοματεπωνυμικών στοιχείων υποψηφίου διορθώνονται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο, εφόσον προκύπτουν σαφώς από το «Μητρώο Πολιτών».186 4. Διαδικασία επικύρωσης υποψηφιότητας από τους υποψήφιους Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας καταγραφής των ανωτέρω στοιχείων των υποψηφίων από τον υποψήφιο δήμαρχο και πριν την οριστική υποβολή του συνδυασμού από τον ίδιο, οι λοιποί υποψήφιοι εισέρχονται στην Πύλη για να επικυρώσουν την υποψηφιότητά τους. Σε περίπτωση που ο υποψήφιος δεν 186 Άρθρο 15 παρ. 10 τελευταίο εδάφιο του ν.4804/2021. 91 συναινέσει στην υποψηφιότητά του ή δεν υποβάλει το προβλεπόμενο παράβολο δεν ανακηρύσσεται. Η μη ανακήρυξη του, εκ των λόγων αυτών, δεν οδηγεί και στην ακυρότητα όλου του συνδυασμού, εκτός από την περίπτωση που εξαιτίας της μη ανακήρυξης του υποψηφίου ο συνδυασμός δεν έχει τα ελάχιστα όρια του Κεφαλαίου 2. Η επικύρωση της υποψηφιότητας για τους Έλληνες πολίτες και για τους πολίτες κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης,187 για κάθε έννομη συνέπεια, με την οποία δηλώνει ότι: α) αποδέχεται την υποψηφιότητα για το συγκεκριμένο αξίωμα και στη συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια ή δημοτική κοινότητα, β) δεν στερείται των πολιτικών του δικαιωμάτων και γ) δεν συντρέχουν τα κωλύματα εκλογιμότητας και ασυμβίβαστα του άρθρου 10 του ν.4804/2021. Όσον αφορά τους πολίτες των 26 λοιπών κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάθε υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος ή πρόεδρος δημοτικής κοινότητας επικυρώνει την υποψηφιότητά του η οποία υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, με την οποία δηλώνονται πέραν των ανωτέρω και τα ακόλουθα:188 (1) η ιθαγένεια και η διεύθυνση κατοικίας του στην ελληνική επικράτεια. (2) ο εκλογικός κατάλογος του δήμου ή της κοινότητας ή περιφέρειας ή ενορίας, όπου συντρέχει περίπτωση, στον οποίο είναι γραμμένος τελευταία στο κράτος μέλος καταγωγής του. (3) ότι στο κράτος - μέλος καταγωγής του δεν εξέπεσε του δικαιώματος του εκλέγεσθαι. (4) ότι δεν έχει ανάλογη ιδιότητα σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία επιφέρει το ασυμβίβαστο για τους Έλληνες πολίτες. 187 Άρθρο 15, παρ. 7 του ν.4804/2021. 188 Άρθρο 15, παρ. 7 του ν.4804/2021. 92 (5) η ημερομηνία από την οποία είναι υπήκοος ενός κράτους μέλους. Η υποβολή της δήλωσης του συνδυασμού στην ηλεκτρονική Πύλη δήλωσης υποψηφιοτήτων από τον επικεφαλής του συνδυασμού υποψήφιο δήμαρχο επέχει, αναλογικά, για τον ίδιο θέση υπεύθυνης δήλωσης για όλα τα παραπάνω για κάθε έννομη συνέπεια. Κατ’ εξαίρεση, αντί για την ηλεκτρονική επικύρωση από τους ίδιους τους υποψηφίους της υποψηφιότητάς τους, ο επικεφαλής του συνδυασμού μπορεί να επισυνάψει, στην ηλεκτρονική Πύλη δήλωσης υποψηφιοτήτων, υπεύθυνη δήλωση του υποψηφίου, 189 με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής από δημόσια υπηρεσία ή μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr ΕΨΠ), σχετικά με την αποδοχή της υποψηφιότητας και τη συνδρομή των προϋποθέσεων της παρούσας. Αν κατά την υποβολή της δήλωσης δεν καταχωριστούν για κάποιον υποψήφιο: αα) Το όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο ή το μητρώνυμο, η ημερομηνία γέννησης, η ιδιότητα και η πλήρης διεύθυνση του προτεινόμενου ως υποψηφίου δημάρχου, δημοτικού συμβούλου, συμβούλου ή προέδρου δημοτικής κοινότητας, καθώς και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.). αβ) Η εκλογική περιφέρεια ή η δημοτική κοινότητα στην οποία είναι υποψήφιος. ή αν από τη διασταύρωση των στοιχείων με το Πληροφοριακό Σύστημα «Μητρώο Πολιτών» του άρθρου 115 του ν. 4483/2017 (Α’ 107) δεν βεβαιωθεί η συνδρομή των προϋποθέσεων των προσόντων εκλογιμότητας,190 ο υποψήφιος δεν ανακηρύσσεται. 189 Στο Παράρτημα παρατίθεται υπόδειγμα Υπεύθυνης Δήλωσης για Έλληνες πολίτες και για πολίτες κράτους- μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 190 Άρθρο 9 του ν.4804/2021, βλ. Κεφάλαιο 2.4 Εκλόγιμοι 93 5. Οριστική υποβολή δήλωσης συνδυασμού Μετά την επικύρωση της υποψηφιότητας από κάθε υποψήφιο, ο υποψήφιος δήμαρχος υποβάλλει οριστικά τη δήλωση του συνδυασμού στην ηλεκτρονική Πύλη, μέχρι τις 23:59 της 31ης Αυγούστου. Μέχρι την προθεσμία αυτή επιτρέπεται μόνο να συμπληρωθεί ο συνδυασμός έως τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων, συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων και προέδρων δημοτικών κοινοτήτων με υποβολή συμπληρωματικής δήλωσης του υποψήφιου δημάρχου. Μετά από τη λήξη της προθεσμίας αυτής καμιά μεταβολή της δήλωσης δεν επιτρέπεται, εκτός από την αντικατάσταση προσώπων που παραιτήθηκαν ή απεβίωσαν, αποκλειστικά σύμφωνα με τη διαδικασία της επόμενης παραγράφου. 6. Αντικατάσταση υποψηφίων που παραιτήθηκαν ή απεβίωσαν 6.1.Παραίτηση ή θάνατος υποψηφίου δημάρχου Ο υποψήφιος δήμαρχος μπορεί να παραιτηθεί από την υποψηφιότητά του πριν από την αρχική ψηφοφορία. 191 Η παραίτηση λαμβάνει υποχρεωτικά χώρα με γραπτή δήλωση του ενδιαφερόμενου υποψηφίου, η οποία αφού υπογραφεί επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή ή παραδίδεται ιδιοχείρως με απόδειξη στον Πρόεδρο του οικείου Πρωτοδικείου. Η επίδοση ή παράδοση μπορεί να πραγματοποιηθεί μέχρι την εικοστή ημέρα, το αργότερο, πριν από τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας, ήτοι μέχρι και την 12η ώρα βραδινή της 18ης Σεπτεμβρίου 2023. Στην περίπτωση που υποψήφιος δήμαρχος παραιτηθεί ή αποβιώσει αφού έχει λάβει χώρα η δήλωση του συνδυασμού του, τη θέση του καταλαμβάνει είτε νέος υποψήφιος, είτε ένας από τους υποψηφίους δημοτικούς συμβούλους του συνδυασμού. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται σχετική δήλωση της πλειοψηφίας των 191 Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 16, παρ. 1 του ν.4804/2021. 94 υποψηφίων του συνδυασμού, η οποία παραδίδεται με απόδειξη στον Πρόεδρο του οικείου Πρωτοδικείου το αργότερο δέκα (10) ημέρες πριν από τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας,192 δηλ. μέχρι τη 12η βραδινή ώρα της 28ης Σεπτεμβρίου 2023. Ακολούθως, στη Πύλη Δήλωσης Υποψηφιοτήτων καταχωρίζονται τα στοιχεία του αντικαταστάτη: 193 α) Το όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο ή το μητρώνυμο, η ημερομηνία γέννησης, η ιδιότητα και η πλήρης διεύθυνση του προτεινόμενου ως υποψηφίου δημάρχου καθώς και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.). β) Επισυνάπτεται ηλεκτρονικό παράβολο, από το οποίο προκύπτει ότι ο υποψήφιος δήμαρχος, έχει καταθέσει υπέρ του δημοσίου ποσό διακοσίων (200). Μετά την παράδοση της δήλωσης και το αργότερο μέχρι την παραμονή των εκλογών, ήτοι μέχρι τη 12η βραδινή ώρα της 7 ης Οκτωβρίου 2023, το αρμόδιο Πρωτοδικείο ανακηρύσσει ως υποψήφιο δήμαρχο εκείνον που αντικαθιστά τον υποψήφιο δήμαρχο που παραιτήθηκε ή απεβίωσε.194 Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που παρά την παραίτηση ή το θάνατο του υποψηφίου δημάρχου δεν προταθεί άλλος υποψήφιος, τη θέση του δημάρχου καταλαμβάνει ο δημοτικός σύμβουλος του συνδυασμού που θα λάβει τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης.195 Ο υποψήφιος δήμαρχος δεν μπορεί να παραιτηθεί από την υποψηφιότητά του πριν από την επαναληπτική ψηφοφορία196. Αν υποψήφιος δήμαρχος αποβιώσει πριν από την επαναληπτική πλειοψηφία, η πλειοψηφία των υποψηφίων του συνδυασμού του μπορεί να επιλέξει άλλον υποψήφιο δήμαρχο μεταξύ των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων. Η δήλωση της επιλογής για τον νέο υποψήφιο δήμαρχο επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή ή παραδίδεται με απόδειξη στον πρόεδρο πρωτοδικών το αργότερο δύο (2) ημέρες πριν από την ψηφοφορία. Το αρμόδιο δικαστήριο 192 Στη δήλωση επισυνάπτονται υποχρεωτικά τα στοιχεία που ορίζονται στο άρθρο 15, παρ. 6 του ν.4804/2021. 193 Άρθρο 15, παρ. 4, τελευταίο εδάφιο του ν.4804/2021. 194 Άρθρο 16, παρ. 2, εδ. α’ έως γ’ του ν.4804/2021. 195 Άρθρο 16, παρ. 2, εδ. δ’ του ν.4804/2021. 196 Άρθρο 28 του ν. 4804/2021. 95 ανακηρύσσει τον νέο υποψήφιο δήμαρχο σε δημόσια συνεδρίαση μέχρι και την παραμονή της ψηφοφορίας, δηλ. μέχρι τη 12η ώρα βραδινή της 14ης Οκτωβρίου 2023. Αν υποβληθεί δήλωση επιλογής, αυτός που εκλέγεται ως υποψήφιος δήμαρχος, αφαιρείται από τη σειρά κατάταξης των υποψηφίων συμβούλων του συνδυασμού βάσει των σταυρών που έλαβαν, ενώ, αν δεν εκλεγεί δήμαρχος, θεωρείται ότι έλαβε το σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων του συνδυασμού και προτάσσεται των συμβούλων της εκλογικής περιφέρειας στην οποία είναι υποψήφιος. Εάν δεν υποβληθεί δήλωση νέου υποψήφιου δημάρχου μέχρι την ημερομηνία αυτή, τότε δεν ανακηρύσσεται κανένας υποψήφιος και εκλέγεται δήμαρχος ο σύμβουλος του επιτυχόντος συνδυασμού που θα λάβει τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης. 96 6.2.Παραίτηση ή θάνατος υποψηφίου δημοτικού συμβούλου, συμβούλου ή προέδρου δημοτικής κοινότητας Στην περίπτωση παραίτησης ή θανάτου υποψηφίου δημοτικού συμβούλου, συμβούλου ή προέδρου δημοτικής κοινότητας δεν πραγματοποιείται αναπλήρωση, εκτός και αν η παραίτηση ή ο θάνατος λάβει χώρα πριν από την πάροδο της προθεσμίας κατάθεσης της δήλωσης των συνδυασμών (μέχρι και την 12η ώρα βραδινή της 31ης Αυγούστου 2023), οπότε ο υποψήφιος δήμαρχος μπορεί να καταχωρίσει στην ηλεκτρονική Πύλη νέο υποψήφιο στη θέση του παραιτηθέντος ή αποβιώσαντος.197 Σε διαφορετική περίπτωση, εάν δηλαδή η παραίτηση ή ο θάνατος λάβει χώρα μετά την πάροδο της προθεσμίας κατάθεσης της δήλωσης των συνδυασμών, δεν είναι δυνατή η προσθήκη νέου υποψηφίου προς αναπλήρωση του παραιτηθέντος ή θανόντος. Ο συνδυασμός θεωρείται νόμιμος και ανακηρύσσεται, ακόμα και αν περιέχει αριθμό υποψηφίων συμβούλων μικρότερο από το ελάχιστο όριο που ορίζουν οι σχετικές διατάξεις, περιλαμβανομένων και των υποχρεωτικών ποσοστώσεων ανά φύλο.198 Η δήλωση συμπλήρωσης του συνδυασμού υποβάλλεται μόνο από τον υποψήφιο δήμαρχο και επισυνάπτονται σε αυτή τα στοιχεία που αναγράφονται στο άρθρο 15, παρ. 5 του ν.4804/2021, καθώς και ακολουθεί η διαδικασία επικύρωσης της υποψηφιότητας από τον υποψήφιο όπως περιγράφηκε στο οικείο κεφάλαιο. Το αρμόδιο δικαστήριο ανακηρύσσει αμέσως τον αντικαταστάτη υποψήφιο. 197 Προκειμένου να συμπληρωθεί η δήλωση συνδυασμού τυγχάνει εφαρμογής το άρθρο 15, παρ. 4, εδ. β’ του ν.4804/2021. 198 Άρθρο 16 παρ. 4 του ν.4804/2021. 97 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ – ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ 1. Ανακήρυξη συνδυασμού υποψηφίου δημάρχου Η ανακήρυξη των συνδυασμών των υποψήφιων έχει ανατεθεί στα πολιτικά δικαστήρια, ως αρμοδιότητα διοικητικής φύσης, σύμφωνα με το άρθρο 94, παρ. 4 του Συντάγματος.199 Υπογραμμίζεται ότι, όπως έχει ήδη κριθεί,200 η ανακήρυξη των συνδυασμών των υποψήφιων δημάρχων, δημοτικών συμβούλων κ.λπ. από δικαστικό όργανο (πολιτικό δικαστήριο) είναι πράξη με την οποία ασκείται πράγματι διοικητική λειτουργία υπό τον τύπο δικαστικής απόφασης. Επομένως, εφόσον η απόφαση περί ανακήρυξης των υποψήφιων συνδυασμών κ.λπ. έχει το χαρακτήρα διοικητικής πράξης, η πράξη αυτή μπορεί, μέχρι τη διενέργεια των δημοτικών εκλογών, να ανακληθεί, να μεταρρυθμιστεί ή να διορθωθεί από το πολιτικό δικαστήριο, αν προκύψουν νέα πραγματικά περιστατικά ή μεταβληθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εκδόθηκε, όπως προβλέπεται στο άρθρο 758, παρ. 1 εδ. α΄ ΚΠολΔ.201 Η ανακήρυξη των συνδυασμών των υποψηφίων για τις δημοτικές εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023 γίνεται την 10η Σεπτεμβρίου 2023202 σε δημόσια συνεδρίαση από το οικείο πρωτοδικείο.203 Επισημαίνεται ότι αποκλείεται η συμμετοχή υποψηφίων ως ανεξαρτήτωνμεμονωμένων ή αυτοπροτεινόμενων εκτός συνδυασμών. Για την ανακήρυξη των συνδυασμών το αρμόδιο δικαστήριο εξετάζει: 199 Άρθρο 14 του ν.4804/2021. 200 ΣτΕ 2123/2011, 2715/2000. 201 ΣτΕ 3745/2014. 202 Άρθρο 17 του ν.4804/2021. 203 Άρθρο 14 του ν.4804/2021. 98 1. αν η δήλωση υποβλήθηκε εμπρόθεσμα, 204 με την επιφύλαξη των περιπτώσεων αντικατάστασης υποψήφιου δημάρχου που παραιτήθηκε ή απεβίωσε, 205 2. αν στο συνδυασμό περιλαμβάνονται, πέραν του υποψήφιου δημάρχου, υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι ανά εκλογική περιφέρεια του οικείου δήμου και για το σύνολο των εκλογικών περιφερειών, 3. αν στο συνδυασμό περιλαμβάνονται, πέραν του υποψηφίου δημάρχου και των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων, υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων ανά δημοτική κοινότητα και για ποσοστό εξήντα τοις εκατό (60%) τουλάχιστον των δημοτικών κοινοτήτων του οικείου δήμου, 4. αν ο αριθμός των αναγραφόμενων στη δήλωση υποψηφίων είναι μικρότερος από το προβλεπόμενο ελάχιστο όριο, 206 5. αν τηρείται η υποχρεωτική, κατ’ ελάχιστον, 40% ανά φύλο, ποσόστωση στο σύνολο των υποψήφιων, ήτοι δημάρχου, δημοτικών συμβούλων και συμβούλων δημοτικής κοινότητας, 6. αν το όνομα και το τυχόν έμβλημα του συνδυασμού είναι έγκυρα,207 7. αν κατά την υποβολή της δήλωσης έχουν καταχωριστεί για κάθε υποψήφιο: αα) το όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο ή το μητρώνυμο, η ημερομηνία γέννησης, η ιδιότητα και η πλήρης διεύθυνση του προτεινόμενου ως υποψηφίου δημάρχου, δημοτικού συμβούλου, συμβούλου ή προέδρου δημοτικής κοινότητας, καθώς και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.). αβ) η εκλογική περιφέρεια ή η δημοτική κοινότητα στην οποία είναι υποψήφιος. 204 Το αργότερο έως τις 23:59 της 31ης Αυγούστου 2023. 205 Άρθρο 16 του ν.4804/2021. 206 Ο αριθμός των υποψήφιων συμβούλων θα πρέπει να είναι ίσος τουλάχιστον με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας και ο αριθμός των υποψηφίων προέδρων και συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων ίσος τουλάχιστον με τον αριθμό των εδρών κάθε δημοτικής κοινότητας. 207 Με βάση τους περιορισμούς του άρθρου 15 παρ. 8α του ν.4804/2021 «α) Απαγορεύεται να ορίζεται ή να χρησιμοποιείται ως όνομα ή ως έμβλημα του συνδυασμού σύμβολο θρησκευτικής λατρείας, ή σημαία ή άλλο παρόμοιο σύμβολο κράτους ή σημείο ιδιαίτερης ευλάβειας, στέμμα, όνομα ή έμβλημα πολιτικής οργάνωσης, φωτογραφία οποιουδήποτε προσώπου, έμβλημα κράτους, που ίσχυε παλαιότερα ή ισχύει ακόμη, καθώς και σύμβολα ή εμβλήματα του δικτατορικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967, ή σύμβολα ή εμβλήματα με ρατσιστικό ή ξενοφοβικό περιεχόμενο, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 927/1979 (Α΄ 139)». 99 8. αν από τη διασταύρωση των στοιχείων με το Πληροφοριακό Σύστημα «Μητρώο Πολιτών» του άρθρου 115 του ν. 4483/2017 (Α' 107) βεβαιώνεται η συνδρομή των προϋποθέσεων του άρθρου 9 του ν.4804/2021, 9. αν έχει καταβληθεί το παράβολο που προβλέπεται στην παρ.6β του άρθρου 15 του ν.4804/2021, όπως ισχύει, 10. αν κάθε υποψήφιος δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος, σύμβουλος ή πρόεδρος δημοτικής κοινότητας έχει επικυρώσει την υποψηφιότητά του στην ηλεκτρονική Πύλη δήλωσης υποψηφιοτήτων για την ανάδειξη των δημοτικών αρχών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ.7 του άρθρου 15 του ν.4804/2021, όπως ισχύει. Η μη επικύρωση της υποψηφιότητας από τον υποψήφιο και η μη καταβολή παραβόλου ατομικά από τον υποψήφιο έχει ως αποτέλεσμα την μη ανακήρυξή του ως υποψήφιου, γεγονός που δεν θίγει τη νομιμότητα όλου του συνδυασμού, εφόσον δεν θίγονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις κατάρτισής του. Σε περίπτωση που το αρμόδιο δικαστήριο, εξετάζοντας τα ανωτέρω, διαπιστώσει παραβίαση των σχετικών διατάξεων από συγκεκριμένο συνδυασμό που δηλώθηκε δεν προχωρά στην ανακήρυξη του, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 15 παρ. 11του ν.4804/2021, όπως ισχύει, καθώς η δήλωσή του θεωρείται απαράδεκτη, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 16 παρ. 4208 του ως άνω νόμου. Επισημαίνεται ότι: • Ειδικά όσον αφορά στο έμβλημα του δηλωθέντα συνδυασμού, αν διαπιστωθεί από το αρμόδιο δικαστήριο ότι το προτεινόμενο έμβλημα παραβιάζει τους προβλεπόμενους περιορισμούς ο συνδυασμός ανακηρύσσεται μόνο με το όνομά του και χωρίς έμβλημα.209 208 Θεωρείται νόμιμος ο συνδυασμός που περιέχει αριθμό υποψήφιων δημοτικών συμβούλων ή συμβούλων δημοτικής κοινότητας ή προέδρων δημοτικής κοινότητας μικρότερο από το ελάχιστο όριο της παρ. 2 του άρθρου 15 του ν.4804/2021, περιλαμβανομένων και των ποσοστών από κάθε φύλο, εξαιτίας παραίτησης ή θανάτου υποψηφίων που περιέχονται σε αυτόν, μετά από τη λήξη της προθεσμίας κατάθεσης της δήλωσης του συνδυασμού. 209 Άρθρο 15 παρ.11 εδαφ. 2ο του ν.4804/2021, όπως ισχύει. 100 • Αν υποβληθούν περισσότερες δηλώσεις με το ίδιο όνομα ή έμβλημα από υποψήφιους συνδυασμούς για την ανάδειξη δημοτικών αρχών του ίδιου δήμου, δικαίωμα χρήσης έχει όποιος το έχει δηλώσει πρώτος. • Απλά σφάλματα στην αναγραφή των ονοματεπωνυμικών στοιχείων υποψηφίου, δύνανται να διορθωθούν αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο, εφόσον τα ορθά στοιχεία του προκύπτουν χωρίς αμφιβολία από το «Μητρώο Πολιτών».210 • Κανένας υποψήφιος δε μπορεί να συμμετέχει σε περισσότερους του ενός συνδυασμούς ή να είναι υποψήφιος σε περισσότερα του ενός αυτοδιοικητικά αξιώματα. Συνεπώς, δεν ανακηρύσσεται σε κανένα από τα δύο αξιώματα.211 2. Κοινοποίηση Μετά την ανακήρυξη των συνδυασμών, τα Πρωτοδικεία κοινοποιούν αμέσως στους οικείους Περιφερειάρχες τις αποφάσεις με τις οποίες ανακηρύχθηκαν οι συνδυασμοί. Ακολούθως, οι περιφερειάρχες θεωρούν και αποστέλλουν αμέσως σε κάθε δήμο πίνακα των συνδυασμών και των υποψηφίων που έχουν ανακηρυχθεί, προκειμένου οι οικείοι δήμαρχοι να καταρτίσουν το πρόγραμμα εκλογής. Σε περίπτωση αντικατάστασης υποψηφίων Δημάρχων που παραιτήθηκαν μετά την 10η Σεπτεμβρίου 2023, το αρμόδιο Πρωτοδικείο κοινοποιεί τη μεταβολή αυτή στον οικείο Περιφερειάρχη μέχρι και την παραμονή της διενέργειας των εκλογών, και αυτός/αυτή στον οικείο δήμο για την έκδοση και δημοσίευση συμπληρωματικού προγράμματος εκλογής. Οι περιφερειάρχες οφείλουν να γνωστοποιήσουν άμεσα στο Υπουργείο Εσωτερικών (Διεύθυνση Εκλογών), μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (info@ypes.gr) την ονομασία κάθε συνδυασμού που έχει ανακηρυχθεί, καθώς και το επώνυμο, το όνομα και το πατρώνυμο όλων των υποψηφίων δημάρχων της περιφέρειάς τους. 210 Άρθρο 15 παρ.10 εδαφ. 2ο του ν.4804/2021, όπως ισχύει. 211 Άρθρο 10, παρ. 7 του ν. 4804/2021. 101 3. Πρόγραμμα Εκλογής Ο προϊστάμενος της διεύθυνσης του δήμου που είναι αρμόδια για τη διεξαγωγή των εκλογών, εκδίδει και δημοσιεύει με τοιχοκόλληση σε όλες τις συνοικίες, σε όλα τα χωριά και τους οικισμούς του δήμου και αναρτά στην ιστοσελίδα του δήμου, τρεις (3) τουλάχιστον ημέρες πριν από την ψηφοφορία, το πρόγραμμα της εκλογής, στο οποίο αναφέρονται ακριβώς η ημέρα της ψηφοφορίας, οι ώρες έναρξης και λήξης της ψηφοφορίας, ο τόπος και το κατάστημα της ψηφοφορίας, οι έδρες για τις οποίες γίνεται η εκλογή και οι συνδυασμοί μαζί με τα ονόματα των υποψηφίων που συγκροτούν κάθε συνδυασμό, όπως έχουν ανακηρυχθεί από το αρμόδιο δικαστήριο.212 4. Δικαιώματα συνδυασμών και υποψηφίων που ανακηρύχθηκαν Κάθε συνδυασμός δικαιούται να ορίσει έναν (1) αντιπρόσωπο και έως δύο (2) αναπληρωτές του σε κάθε εκλογικό τμήμα, με γραπτή δήλωση του υποψηφίου δημάρχου. Με την ίδια δήλωση δύναται να οριστεί επιπλέον ένας (1) γενικός αντιπρόσωπος και έως δύο (2) αναπληρωτές του για ορισμένο αριθμό εκλογικών τμημάτων.213 Επιπλέον, κάθε συνδυασμός έχει δικαίωμα να διορίζει πληρεξούσιο με συμβολαιογραφική δήλωση του υποψήφιου δημάρχου.214 Ο πληρεξούσιος ενεργεί για λογαριασμό του συνδυασμού οτιδήποτε μπορεί να ενεργήσει, σύμφωνα με τη νομοθεσία για την εκλογή βουλευτών,215 ο υποψήφιος δήμαρχος κατά τη διεξαγωγή της εκλογής. 212 Άρθρο 19 του ν.4804/2021. 213 Άρθρο 18 παρ.1 του ν.4804/2021. 214 Σε περίπτωση που ο επικεφαλής του συνδυασμού υποψήφιος δήμαρχος παραιτηθεί ή αποβιώσει, χωρίς να έχει αντικατασταθεί, ο διορισμός των αντιπροσώπων, του γενικού αντιπροσώπου, των αναπληρωτών τους και του πληρεξουσίου γίνεται με δήλωση της πλειοψηφίας των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων του οικείου συνδυασμού, που έχουν ανακηρυχθεί (άρθρο 18 παρ.3 του ν.4804/2021). 215 Κατ' αναλογία του π.δ. 26/2012 (Α' 57), περί εκλογής βουλευτών, και ιδίως των άρθρων 40 και 88. 102 Στην περίπτωση μη αντικατάστασης παραιτούμενου ή αποβιώσαντος υποψηφίου δημάρχου, ο διορισμός των αντιπροσώπων, του γενικού αντιπροσώπου, των αναπληρωτών τους και του πληρεξουσίου γίνεται με δήλωση της πλειοψηφίας των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων του οικείου συνδυασμού, που έχουν ανακηρυχθεί. Δεν μπορούν να διοριστούν αντιπρόσωποι, γενικοί αντιπρόσωποι αναπληρωτές ή πληρεξούσιοι συνδυασμών: • οι εν ενεργεία δήμαρχοι, • οι εν ενεργεία αντιδήμαρχοι, • όσοι δεν έχουν το δικαίωμα του «εκλέγειν». Οι υποψήφιοι, οι αντιπρόσωποι, οι γενικοί αντιπρόσωποι οι αναπληρωτές τους και οι πληρεξούσιοι των συνδυασμών έχουν δικαίωμα να είναι παρόντες καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας εκλογής, ώσπου να σφραγιστούν οι εκλογικοί σάκοι, καθώς και να υποβάλουν κάθε είδους παρατηρήσεις και ενστάσεις. 5. Υποχρεώσεις υπηρεσιών Με ευθύνη των Δημάρχων, τα δημοτικά καταστήματα θα παραμείνουν ανοιχτά μέχρι την 12η ώρα βραδινή στις ακόλουθες ημερομηνίες: Α΄ γύρος (8 Οκτωβρίου 2023) 30 Αυγούστου 2023 Λήγει η προθεσμία μεταδημότευσης υποψηφίων χωρίς τη συνδρομή της διετούς κατοικίας 31 Αυγούστου 2023 Λήγει η προθεσμία δήλωσης συνδυασμών στην ηλεκτρονική Πύλη 28 Σεπτεμβρίου 2023 Παράδοση ψηφοδελτίων στο Δήμαρχο 28 Σεπτεμβρίου 2023 Υποβολή δήλωσης νέου υποψήφιου δημάρχου λόγω παραίτησης ή θανάτου 7 και 8 Οκτωβρίου 2023 Παραμονή και ημέρα διεξαγωγής των εκλογών 103 Β’ Γύρος (15 Οκτωβρίου 2023) 11 Οκτωβρίου 2023 Παράδοση ψηφοδελτίων στο Δήμαρχο 13 Οκτωβρίου 2023 Υποβολή δήλωσης αντικατάστασης υποψήφιου δημάρχου λόγω θανάτου 14 και 15 Οκτωβρίου 2023 Παραμονή και ημέρα διεξαγωγής του β΄ γύρου των εκλογών Β. Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Οι Γραμματείς των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων οφείλουν να μεριμνήσουν ώστε τα Πρωτοδικεία στη χωρική τους αρμοδιότητα να παραμείνουν ανοικτά μέχρι τη 12η βραδινή στις ακόλουθες ημερομηνίες. Α΄ γύρος (8 Οκτωβρίου 2023) 31 Αυγούστου 2023 Λήγει η προθεσμία δήλωσης συνδυασμών στην ηλεκτρονική Πύλη 10 Σεπτεμβρίου 2023 Ανακήρυξη συνδυασμών από το δικαστήριο 18 Σεπτεμβρίου 2023 Υποβολή παραίτησης υποψήφιου δημάρχου 28 Σεπτεμβρίου 2023 Υποβολή δήλωσης νέου υποψήφιου δημάρχου λόγω παραίτησης ή θανάτου 7 Οκτωβρίου 2023 Ανακήρυξη νέου υποψήφιου δημάρχου Β’ Γύρος (15 Οκτωβρίου 2023) 13 Οκτωβρίου 2023 Υποβολή δήλωσης αντικατάστασης υποψήφιου δημάρχου λόγω θανάτου 14 Οκτωβρίου 2023 Ανακήρυξη νέου υποψήφιου δημάρχου Γ. Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων παρακαλείται να μεριμνήσει ώστε όλες οι Δ.Ο.Υ να παραμείνουν ανοικτές μέχρι 12η βραδινή κατά τις ακόλουθες ημερομηνίες: Α΄ γύρος (8 Οκτωβρίου 2023) 30 Αυγούστου 2023 Λήγει η προθεσμία μεταδημότευσης υποψηφίων 31 Αυγούστου 2023 Λήγει η προθεσμία δήλωσης συνδυασμών στην ηλεκτρονική Πύλη 28 Σεπτεμβρίου 2023 Υποβολή δήλωσης νέου υποψήφιου δημάρχου λόγω παραίτησης ή θανάτου Β’ Γύρος (15 Οκτωβρίου 2023) 104 13 Οκτωβρίου 2023 Υποβολή δήλωσης αντικατάστασης υποψήφιου δημάρχου λόγω θανάτου Τονίζεται, τέλος, ότι, οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες οφείλουν να εξυπηρετούν τους ενδιαφερόμενους, οι οποίοι προτίθενται να ασκήσουν ένσταση κατά τις διατάξεις του άρθρου 76 του ν.4804/2021, καθ’ όλη τη διάρκεια της προθεσμίας των επτά (7) ημερών, η οποία αρχίζει από τη λήξη του χρόνου έκθεσης της πράξης με την οποία ανακηρύσσονται οι επιτυχόντες και οι λοιποί συνδυασμοί, καθώς και οι υποψήφιοι κάθε συνδυασμού που εκλέγονται ως τακτικοί ή αναπληρωματικοί, σύμφωνα με το άρθρο 36 του ιδίου νόμου. Οι υπηρεσίες αυτές πρέπει να μείνουν ανοικτές μέχρι τη 24η ώρα της τελευταίας μέρας της ως άνω προθεσμίας αυτής. Προθεσμίες για τη δήλωση των συνδυασμών Μεταδημότευση υποψηφίων Από 1η Αυγούστου 2023 έως της 30ης Αυγούστου 2023 Υποβολή δήλωσης συνδυασμού στην ηλεκτρονική Πύλη Μέχρι 23.59 της 31ης Αυγούστου 2023 Συμπλήρωση δήλωσης ως προς τον αριθμό των υποψηφίων Μέχρι 23.59 της 31ης Αυγούστου 2023 Αντικατάσταση υποψηφίου συμβούλου από παραίτηση- θάνατο Μέχρι 23.59 της 31ης Αυγούστου 2023 Ανακήρυξη συνδυασμών από το δικαστήριο 10 Σεπτεμβρίου 2023 Υποβολή παραίτησης υποψήφιου δημάρχου μέχρι 20 ημέρες πριν τη διενέργεια της ψηφοφορίας Έως και 18 Σεπτεμβρίου 2023 Υποβολή δήλωσης νέου υποψήφιου δημάρχου που παραιτήθηκε ή απεβίωσε μέχρι 10 ημέρες πριν τη διενέργεια της ψηφοφορίας Έως και 28 Σεπτεμβρίου 2023 Ανακήρυξη νέου υποψήφιου δημάρχου στη θέση του παραιτηθέντα ή αποβιώσαντα μέχρι την παραμονή της ψηφοφορίας Έως και 7 Οκτωβρίου 2023 105 Πρόγραμμα εκλογής Παράδοση ψηφοδελτίων α’ γύρου στον οικείο δήμο 10 ημέρες πριν τη ψηφοφορία 28 Σεπτεμβρίου 2023 Ανάρτηση προγράμματος εκλογής Έως 5 Οκτωβρίου 2023 Επαναληπτική ψηφοφορία (β’ γύρος) Παράδοση ψηφοδελτίων β’ γύρου στον οικείο δήμο 4 ημέρες πριν τη ψηφοφορία 11 Οκτωβρίου 2023 Υποβολή δήλωσης αντικατάστασης υποψήφιου δημάρχου λόγω θανάτου το αργότερο δύο (2) ημέρες πριν από την ψηφοφορία Έως και 13 Οκτωβρίου 2023 Ανακήρυξη νέου υποψήφιου δημάρχου μέχρι και την παραμονή της ψηφοφορίας Έως και 14 Οκτωβρίου 2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου